Sun.Star Pampanga

Neng Mangabuknu­l-buknul ing Balang Penandit king Kauran

-

ding aiisip ku bubuknul da ku anti ring bakting a sasalabat king pamanyugla­p ku king aldo ing duminggu titigtig yang lawiwi kakarug kung mamasa king terak karing mibantug liping makamate ~ Miguel Serrano, “Buknul”, 2017 kalubkuban­g kabibing makasapad king bebe ning laut ala mang bala king keyang pamaniral ing mapagdili-diling ema dintang ya alang tapat a alun ing magdala king nanu man a mapundat a panamdam karing balang sisising sagpang ing mapagdilid­iling ema migsantung ya ~ Miguel Serrano, “Sige”, 2017 gugulis ka e abilang-bilang a malugmang sunis e naman ing e ku byasang mamilang dapot parati kang mamirapal balang daralo ka, ay, wa? inya makasulat ku uli mu karing dalit mengari kanini dapot pa naman, gagawan me pa mu rin

ing kanakung pibalebale metung a sukulan bina kang taganang alang panamdam? ur an!

~Miguel Serrano, “Uran”, 2017

***

Neng mumuran a magdili-dili ka king kekang pibale-bale, nanu-nanu ing daratang king isip mu. Takut, kapigagana­kan, at nung atin mang daratang a saya ditak mu. Mekad neng akakit mu la ring kayanakan a magpauran o mandilu king uran. Mibabalik wala ing milabas ning sarili mung kayanakan at mamagtampi­so kayu naman deng kakyalung mu keng danum uran agyang sanap-sanapan mu keng dalan.

Neng pakakalulu ka, kakyalung mu pakakalulu la naman. Uyta mu pin, lakwas kanga tin kalayan mamyalung kilwal bale basta mumuli ka mu bayu ya tigtig orasyun ing kumpana king pisamban. Makanyan man, kabang daragul na kayu at magaral na, ing tigtig ning alas otsu ya nang pamanuli yung e kayu mikamwanan karing pengari yu.

King pamibaliki­d king milabas a bye ning tau, sukat palang pasalamata­n ing papamye palugit keng pamanuli inyang makyalung ka pa keng dalan at at makatakda ing oras ning pamanuli. Mangabaldu­gan pala itang pagmasbal da kayu mu ding pengari yu at e da kayu buring mipakarok agyang ditak mu king nnau mang sangkan. Kaluguran da kayu mu.

Inya pin karas mu king high school, uling atin na kang isip agyang makananu mu, e da na ka tatakda oras pamanuli uling balu da ring matwa mu agyu mu nang ipagmasaba­l ing sarili mu. Bala da mu ita. Kasi king panaun ning high school kanita mu asasaglap ing nanu-nanung kamulangan. Metung pa, kanita na ka magagayuma king legwan ding babaing ka-pipagarala­n mu.

Agya mang e la makapanasa­kit o lakwas nang keraklan e la makamate deng babai (o deng alaki nung babai ka)?makaspak no mang pusu karing e da tatanggapa­n papakit a pakamal kareng maglolo o lalantunga­n da. Neng kasing bayu ka pang sibul keti king yatu dakal ka pa e balu, dakal ka pa e asasanak karing bage-bage keti king yatu. Inya sa’t agyang e ka manasakit katawan, e ka man magagalus?ing panamdam mu naman kapamilata­n ning pusu mu yang mangaspak anting tapayan a matbud.

Ay, pamu?mibuknul ka isip ne, abe? Makanyan tagana neng mumuran at magdili-dili ka. Makabolang. Makamurit.

***

Masaya at mapayapang pamandakit, pamanipa at pamaglimbu­n kang “Apung Kulas” o San Nicolas de Tolentino ning Makabebe, pati na ning Lubao, keti king kekatamung Lalawigan Kapampanga­n, anting umpisa ning novena at pamagadya king kapyestan na king ka-10 ning bulang sunlag— Setyembre!

Ay?“ber” na pala bukas!

***

Dake Talabaldug­an: milulubak (pangdiwa) lulwalas, milalako tigik pauli ning nanu mang sangkan. English – loosens or getting loose due to whatever reason or cause. Alimbawa king pamangamit: “Milulubak ya takap ing garapun king bubungan agyang ala namang taung tatagkil kaniti inya e mi balu nung nanu ing sangkan uling ayup la mu reng durugpa karin at ala nang aliwa pa.”

miluluban (pangdiwa) ating bage, kaladwan o taung milulub o makalub. English – something or someone gets or is able to enter or get inside. Alimbawa king pamangamit: “Penyara da na la ngan deng purtil uling miluluban lang danum a malat ding sablang plasdan ning masalaping makibandin­g tau Aguning kakalugura­n ning punbalen.”

milulubas (pangdiwa) milulukas o milalako ing imalan keng misusulud. English – clothes or wear get removed, taken off, shed, doffed, peeled off. Alimbawa king pamangamit: “Keng sikan ning alawli milulubas ing sablang susulud da reng pakasake keng bangka at ma’p namu misanglad na lang agad.”

milulubus (pangdiwa) maging lubus, mipapalubu­s. English – something becomes extreme, excessive, replete, complete, absolute or grave. Alimbawa king pamangamit: “Milulubus ing tula ning anak a malati neng memanyatan­g la ngan deng pakamalan nang pisan keng bale da ngening ala lang lub keng karelang pipagarala­n.”

milulukas (pangdiwa) milulubas, milalako pangasulud a imalan, sapin o nanu mang susulud. English – gets taken off, shed, doffed, cast off, peeled off. Alimbawa king pamangamit: “Maragul la kang Ikang deng seli dang sapatus deng pengari na inya parati lang milulukas neng maglakad ya.”

***

MIKASING-KABALDUGAN­G AMANU TAMU marusing – dakal dinat a lupa pauli ning alikabuk, gabun, laput o nanu pa mang makarinat king lupa.

mamusing - anti king marusing, dapot maralas magagamit king pamanyalit­a da ring memalen king Mawli.

mapalid – bunga ning e mandilu o manimu mu man inya sesekat ing balat king mengamate sinulad a balat ning katawan da reng tau. makibal – madusing o mamusing a asasalat mu na king kakapal. manyampila­k – panguri king asna karakal a rusing o musing inya mangabalag na keng kakapal.

manyampuka­ki – makariri kakapal a dinat, dusing o musing., masiri at tiktak kabinang karinatan. memangi – labis nang mengapal a kibal anti king banging meduluk.

***

Salamat pung dakal king pamanangki­lik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakrag­i@yahoo.com/ mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.

 ?? ??
 ?? ??
 ?? ??

Newspapers in English

Newspapers from Philippines