Dagan Berto!
MINGAW ang Barangay Tunga sa paghiabot ni Berto aron mobakasyon. Pahiyom sa kahimuot mibathay sa iyang panagway sa nakita nga kausaban. Kaniadto gitawag ang maong barangay nga Barangay Way Katulganay tungod sa mga palahubog ug mga adis-adis nga magbuntag sa ilang bisyo. Apan ang dautang buhat adunay katapusan. Ang mga adik sa ginadiling drugas natukhang.
Di mahikalimtan ni Berto ang pito ka tuig niyang dinagan og upat ka kilometro matag adlaw. Duha ka kilometro gikan sa balay hangtod sa eskuylahan sa buntag ug duha ka kilometro pauli sa balay sa hapon, gawas sa adlaw nga Sabado ug Dominggo. Ang dagan maoy gibuhat ni Berto gikan sa iyang ika-upat nga ang-ang sa elementarya hangtod nga migradwar siya sa segundarya.
“Kumosta, Bay Bert? Balita ko dako ka nag ranggo sa Philippine Navy ug nakatapos sa kursong abogasiya,” sugat- hangop ni Felix nga suod nga higala ni Berto.
“Mao kanay giingon, Bay Felix, pagbuot sa kahitas-an ang akong kapalaran,” ni Berto.
Gisugilon ni Felix kang Berto nga malinawon na ang Barangay Tunga human manumpa si Presidente Duterte. Ang tanang badlungon sa barangay natukhang na. Ug ang mga adik nga kanunay nanghasi kang Berto kaniadto namalhin na pagpuyo sa ‘laing kalibutan.’
Gikalipay ni Berto ang gisugilon ni Felix. Suod silang higala gikan sa mga bata pa sila. Bugtong anak si Berto. Sa balay-paabangan nilang Felix sila si Berto ug ang iyang ginikanan magpuyo.
“Maayo nga nakalampos ka sa imong ambisyon, Bay Bert!” ni Felix nga mitutok kang Berto.
“Namungag kaayuhan ang kahadlok ko dinhi atong barangay kaniadto, Bay Felix,” ni Berto.
Ang agda sa paniudto maoy nakabalda sa panaghangop nilang Felix ug Berto. Nalipay si Felix nga gituman sa ilang kusinera ang pagkaon nga iyang gipaandam. Gisaw-an nilang duha ang kinaham nilang tinuwang isda, sinugbang isda ug kinilaw nga isda. Ganado silang naniudto sa binuyok nga kan-ong mais. Nahimuot silang duha sa singot nga mitubod sa ilang kalawasan.
Samtang nagpadayon ang ilang panag-estoryahay miabot si Delia nga ig-agaw ni Felix. Si Delia suod sab ni Berto ug hilom siyang nahigugma niini.
“Gaw Del, nakahinumdom pa ka ni Berto?” sukna ni Felix.
“Dagan, Berto!” ni Delia nga nagkatawa. “Di ko malimot kang Berto, Gaw, kay usa siya sa mga tarong nga mga batan-on dinhi sa atong barangay.”
Dili mahikalimtan ni Berto ang usa ka hitabo kaniadto dihang padulong siya sa eskuylahan. ‘Grade Four’ siya sa elementarya niadtong panahona. Guwapo ug taason si Berto sa pangedaron nga onse. Naagian niya ang upat ka estambay nga wala pa katugpa ug kalit siyang gisumbag. Mosukol unta si Berto apan si Delia nga nakakita kaniya misinggit, “Dagan, Berto!” Gituman ni Berto ang mando ni Delia. Midagan siya kay wa gyud siyay dag-anan sa upat ka adik. Mao kadto nga sa higayon nga sama niadto, modagan siya aron malikayan ang kagubot.
“Salamat kaayo, Del, kay tungod sa kanunay nakong pagdagan na-debelop ang akong lawas. Nahimo kong atleta ug nalibre ko sa akong bayranan sa twisyon sa kolehiyo. Pambato ko sa among eskuylahan isip ‘runner.’ Gikuha ko sa Philippine Navy ug gipadayon nako ang akong ambisyon nga mahimong abogado,” asoy ni Berto.
“Maayo nga dinhi nimo himoa ang imong bakasyon, Bert,” ni Delia nga nagpahiyom.
“Pangindahay ning ako, Del, nga basig duna pa koy luna sa dughan sa babayeng gihigugma ko!” ni Berto nga mikupot sa kamot ni Delia.
Migakos si Delia kang Berto ug malipayon nga mihunghong, “Dagan, Berto!” (KATAPUSAN).