Karl Marx’s lechon
“SIR, I have a question,” miingon ning estudyante sa atubangan. Nakalitan ko. Panagsa ray mangutana sa akong klase. Kasagaran maghilom ra ning akong mga estudyante samtang nagbuwa-buwa akong baba’g niyawyaw.
Duha ray posibleng rason: 1) tungod tingali kay maayo kong mo- discuss ug nakasabot sila dayon mao nga di na sila mangutana, o 2) gisabaan sila nako ug di na lang mangutana aron wa nay daghang istorya.
Unsa kahay pangutana aning bataa? Seryoso ra ba kaayog dagway ang kanahan. Natandog tingali ni’s diskusyon namo mahitungod ni Karl Marx sa among Social Sciences nga subject.
Usa si Karl Marx sa mga bagsik ug lantip og panghunahuna sa natad sa sociology, labi na sa iyang pagpakabana sa kahimtang sa mgabos nga trabahante sa iyang panahon niadtong 19th century.
Nakita ni Marx ang kalisod sa mga trabahante sa kamot sa mga kapitalista. Alang ni Marx, di mag-abot ang mga interes sa negosyante ug interes sa iyang mga trabahante.
Tuyo sa kapitalista ang pagpatubo sa iyang negosyo ug pagpalawom sa iyang bulsa, samtang pangandoy sa trabahante nga magdawat og igong sweldo nga maghatag og kahamugaway sa iyang pamilya.
Managsumpaki ni nga mga interes. Ug ini nga panagbingkil, alkanse kanunay ang trabahante kay mas gamhanan man ang amo kaysa sulogoon.
Tuyo ni Marx nga gub-on ning sistemaha ug ilisan ug sistema diin patas tanan. Giawhag niya ang mga trabahante, mga saop ug mga kabos sa pag-alsa batok sa mga kapitalista.
“Workers of the world unite,” ingon siya. “You have nothing to lose but your chains.” Mag-hiusa kuno tang mga kabos kay kon magkinaunsa, kon magrebolusyon man ug kinahanglang magpatay, way mawa nato kon di ang mga kadena ra nga naggapos nato sa kalisod, samtang ang mga adunahang kapitalista mawad-an sa tanan nilang kabtangan.
Ang mga pagtulon-an ni Marx nahimong inspirasyon sa mga komunistang nasod, ug ambot gikalipay ba kaha ni niya.
“Yes, what’s your question?” gitubag nako ang estudyante. “Ahm, Sir, can I ask the question after the class?” ingon siya. Nahadlok ko kay basin ang tuyo aning bataa magrebolusyon siya sa Lapu-Lapu diin siya nagpuyo. Ako unyay mahayon.
Paghuman sa klase, pinahunghong ko niyang gipangutana, “Unsay mas lami Sir, Zubochon, Carcar, Talisay, CnT or Rico’s?”
“Giahak man ka oy. Tibuok klase kaon ray imong gihunahuna?” mitubag ko, ug ako siyang gipaadto sa library ug gipa- research og “The Impact of Karl Marx’s Teachings on Cebu’s Lechon War.” Tanawon tag di ba ka mag- cholesterol anang tapika bataa ka.