Duterte ug ang NFA

Kuyaw ang hukom sa administrasyon ni Duterte nga di na makabaligya og baratong bugas humay ang National Food Authority (NFA) sa katawhan kay di na makapalit niini sa gawas sugod sa sunod tuig.

Ang rice traders na ang may katungod sa pagkumpra og humay sa gawas sa nasod. Sila na ang magpundo sa bugas--pagtuman sa panginahanglanon sa pagkaon (consumption requirement) sa nasod.

Subidahon nga makahimo pagpangumpra ang pribadong sektor tungod sa dakong kapital nga magamit. Apan di kini suliran kay daghan man unya ang moapil sa inipon nga puhonan ( pooled capital resources).

Mosagol na ang mga abtik (clever) nga mga negusiyante nga nahibawo sa hayag nga kahigayunan (bright prospects) sa panguwarta sa negusyo sa bugas labi na kon nasudnon ang gidak-on.

Sa laktod, kon kini mahitabo, ang nasod magsalig na kanila sa nag-unang pagkaon (staple food). Kon sila makamatngon sa ilang kabililhon, sayon ra nga kita i-demano ug i-desilya nila.

Sila na ang magbuot sa suplay ug presyo. Mapapas na ang puwersa sa merkado nga mao ang gidaghanon ug panginahanglan (supply & demand) sa bugas humay. Pasayawon nila sa ilang palad ang katawhan.

Mahimong may mga reglamento ug balaod nga mopigot kanila apan asa man kini kutob atubangan sa mga marunong ug abtik nga negusiyante. Ang mapiit mao tawon ang katawhan.

Ang kartel sa humay klaro na kaayo nga maoy maglihok. Mawagtang man tuod ang kurapsiyon sa rice importation ug maundang na ang binilyon nga utang sa NFA, apan ang katawhan maoy mapigsat..

Katungdanan sa kagamhanan ang pagpakaon sa nasod. Mahimong alkanse sa pagpakaon apan ang pagsanta nga di magutman ang katawhan usa ka dakong kaakuhan sa namunoan.

Angayng hinuktokan kini ni Duterte. Kon regulatory body na ang NFA, linibo ang kawagtangag trabaho kay mohiyos man ang gidaghanon sa mga kawani. Kon katawhan kagutman kagubot ang sangputanan. Hinaot, way panguwarta nagpaluyo niini.

Kataw-anan kining mga raliyesta nga nag-rally atol sa gihimo nga ika-duhang State of the Nation (Sona ni President Rody Roa Duterte (PRRD). Imperyalismo, pagsupak sa tawhanong katungod og uban pa nga batikos sa kagamhanan. Kataw-anan kay balik-balik na lang kining ilang gihimo.

Balikbalik sab kining ilang mga gipangyawyaw. Kon imong paminawon ang sinultian sa ilang lider nga si Renato Reyes, sama sa naminaw ka sa sinultian sa usa ka tawo nga wala magpuyo niining kalibotana. Gusto nila kini, gusto nila kana, apan dunay dakong kulang sa ilang gibuhat – dili sila mosulti og unsaon paghimo ang ilang gustong mahitabo. Kontento ra sila nga mo-atake apan dili sila ganahan mohatag og kasayoran unsaon paghimo sa ilang gustong mahitabo.

Mao seguro kini ang hinungdan nga balik-balikon lang nila ang ilang gihimo kada tuig. Duna seguroy dakong negosyo kining rally-rally?

Makita gyod nimo ang natural nga kinaiya ni PRRD samtang siya nagbasa sa iyang mensahe sa teleprompter. Gusto niya ang iyang kinaugalingon nga diskurso, di siya moangay nga mosunod lang sa gihimo sa uban, sama sa pagbasa sa hinimo na daan nga diskurso. Mogawas ang iyang natural nga kinaiya nga binugoy nga sinultian, apil na ang mga pamalikas.

Gani, gisugdan niya ang Sona sa usa ka kataw-anan nga storya. Kon basehan sa mga nangaging Sona sa mga nangaging president, dili pormal paminawon ang Sona ni PRRD sa imaging Lunes. Daghan og adlib og mga pamalikas. Apan kon basehan sa naandan nga pamaagi ni PRRD, dili na matingala ang mga tawo kon buhaton kini niya. Naanad na ang mga tawo sa kinaiya ni PRRD. Mao kini ang pamaagi sa usa ka tawo nga naandan na sa mga kabos sa karsada.

Nindot ang adlib ni PRRD bahin sa kampanya sa druga. Way undang ang kampanya sa druga bisan pa man sa batikos kaniya sulod ug gawas sa Pilipinas. Mas nindot pa unta kon human sa Sona sa dihang giatubang ni PRRD ang mga miyembro sa media kon gisulti niya ang iyang plano bahin sa kampanya sa druga, labi na gyod ang paghingalan sa mga nalista sa presidente nga naapil sa maong krimen.

Daghan ang naghinamhinam nga hinganlan sa presidente ang naapil sa lista. Subo lang paminawon kay way nangutana kang PRRD bahin sa druga sa maong presscon.

Nindot sab ang iyang gisulti bahin sa kampanya kontra sa mga minahan sa nasod. Gusbat na kaayo ang daghang mga kabukiran ug kapatagan tungod sa way hunong nga pagmina og pagpasagad sa kinaiyahan. Sama sa way pagpakabana ang gihimo sa uban mao nga angayan unta undangon na kini. Gani, mas nindot unta kon duna pay usa ka opisyal sa DENR nga andam mobarog batok sa gubat sa pagkagusbat sa kinaiyahan, sama sa gihimo ni kanhi DENR Secretary Gina Lopez.

Nindot sab ang gisulti ni PRRD bahin sa bag-ong kamandoan sa procurements law. Dili na kaayo maglisod ang mga opisinahan sa gobierno sa pagpamalit og mga himan sa pagpatuman sa mga proyekto panahon sa bidding.