Gisulayan sa kalisod sa panginabuhi
Ako si Paciana Abella, 55, taga-Langub, Kalunasan, Cebu City. Akong bana si Saturnino Abella ug dunay unom ka mga anak. Nagdako ko sa Bohol. Didto ko nag-eskwela hangtod high school. Tungod sa kalisod sa among kahimtang kaniadto, wala ko napaeskwela sa akong mga ginikanan sa kolehiyo.
Kay gusto gyud ko nga makaeskwela sa kolehiyo ug makakuha sa kurso nga Commerce, nianhi ko sa Cebu aron mag- working
student. Sa edad nga 20 anyos, nakasulod ko sa usa ka factory sa Insik, apan wala gyod ko makaeskuyla kay ang akong mga amo dili mosugot nga biyaan nako ang ilang negosyo.
Nagtrabaho ko sulod sa duha ka tuig. Paghawa nako sa factory, nagminyo dayon ko sa akong bana karon. Nawala na sa akong hunahuna ang moeskuyla og balik ilabi na dihang anaa Na kamiy anak.
Usa ka private driver akong bana ug ako sa balay lang. Ang sweldo ra sa akong bana among gisaligan maong naglisod kaayo mi unsaon pagbudget ang iyang suweldo alang sa unom namo ka mga anak nga pulos nag-eskuyla.
Niabot mi sa panahon nga bisan vetsin utangon pa nako sa tindahan, ug mangasugsog akong kamot sa among kahoy nga kabinet aron mangita og piso aron makapalit og tubig.
Aron makatabang sa akong bana, nakahukom ko nga mag- dealer sa mga direct-selling nga kompanya. Nisulay pud ko og hulam og kwarta sa mga tigpatanto nga dunay 20 porsiyento nga interes. Ingon ani ang among kinabuhi hangtod nga nakahuman og eskuyla ang akong duha ka mga anak ug naka- abroad ang usa sa Japan. Sila na ug ang akong bana ang nagsuporta sa among pamilya.
Apan tuig 2009 dihang naaksidente ang akong bana sa iyang trabahoan ug napugos nga moundang nalang.
Gumikan niadto, ang akong anak nga atua sa Japan nakahukom nga mopalit nalang mi og second-hand nga multicab aron naa miy magamit sa negosyo. Ang ako pud usa ka anak nga nakatrabaho og usa ka restaurant niingon nga mag- supplier ko og raw ingredients sa iyang gitrabahoan. Tuig 2012, giagni ko sa akong amiga nga moapil sa Micro-finance nga programa sa Ramon Aboitiz Foundation Inc. Nagduha-duha ko sa pagapil kay basin maglisod na sab ko sa pagbayad, pareha atong sa una nako nga giapilang pautang sab. Apan nadugay ako kining gisulayan. Karon makaingon ko nga maayo ug dako ang natabang sa maong desisyon sa akong negosyo.
Karon, dili na mangasugsog na ang akong tudlo sa pagpangita og piso, makatulog na ko sa gabii nga dili maproblema sa among kaonon ingka-ugma. Labaw sa tanan, akong mga anak karon pulos na nakahuman sa kolehiyo.
Makaingon ko nga unang gipasulay kanamo sa Ginoo ang kalisod aron mas masabtan namo unsa ka dakong gasa ang medyo haruhay namong kinabuhi karon.