SuperBalita Cebu

BIRD WATCHING SA NUG-AS, ALCOY

- SHEILA C. GRAVENIZ / Reporter

Adunay lain nga atraksyon ang lungsod sa Alcoy nga ikadalit sa langyaw ug lokal nga mga turista labi na sa mahiligon og mga langgam.

Karong bag-o, mas gipalambo sa lokal nga kagamhanan sa lungsod uban sa gabay sa Provincial Tourism Office ang birdwatchi­ng ug trekking sa kalasangan, ang natural nga bahandi sa mga taga Alcoy.

Ang 1.6 ektarya nga kalasangan sa Barangay Nug-as, Alcoy sa habagatang Sugbo, ang nagsilbi nga luwas nga pinuyanan sa lainlaing mga klase sa langgam nga nagsilbi karon nga atraksyon sa mga turista.

Dinhi makita ang nabantog na nga Siloy (Cebu Black Shama), Pakpak tuhok (Cebu Hawk Owl), Alimokon (buff-eared

brown dove), buririgon (elegant tit), coppersmit­h barbet, managuto (Cebu flowerpeck­er) ug uban pang mga klase.

Ang mga langgam nagnihit na ug tagsa nalang makit-an sa ubang lugar sa Sugbo.

Kinahangla­n nga magbawon ka og taas nga pasensiya ug pagpinaabo­t aron makakita sa mga langgam.

Ang Alcoy nailhan usab gumikan sa Tingko Beach Resort, nabantog nga public beach gumikan sa mala-crystal nga bas niini.

Sila si Teodoro Amaca ug Pedro Villarta, 46, mga forest warden sukad niadtong 2002, ang nagsilbi nga mga guide sa mga birdwatche­r.

Si Amaca, hepe sa mga forest warden sa Kapunungan sa mga Mag-uuma sa Yutang Lasangnon sa Bulalacao (KMLYB) ug sakop niini si Villarta.

Ang KMLYB, grupo sa mga molupyo sa Nug-as nga nanalipod sa kalasangan ug mga langgam sa ilang barangay.

ANG MGA GIDILI

Sa di pa magsugod ang actual nga birdwatchi­ng, ang mga turista pasidan-an nga likayan ang pagsul-ob og mga sinina nga hayag ang mga color sama sa pink, puwa ug yellow sanglit dali ra kini makit-an sa mga langgam.

Mas maayo nga magsul-ob og mga bisti nga may mga color nga brown, itom, dark green ug ubang dark colors.

Gidili usab ang pagsaba-saba ug pagpangata­wa kon naa na sud sa lasang.

Mas maayo nga limitado sa lima lang ka tawo sa matag grupo nga mosud sa lasang aron malikayan ang kasaba.

Gidili usab ang pagpasiga sa suga sa cellphone o paggamit og flash sa camera ingon man ang pagpasagad og labay sa basura.

Si Villarta, maoy tigdala sa portable speaker diin naka-record ug ipatukar ang pagtawag sa mga langgam.

Sa di pa ipatukar, kinahangla­n nakapahilu­na na daan ang mga birdwatche­r pinaagi sa paghapa, pagpungko o pagpasalip­od sa mga punoan sa kahoy.

Si Villarta ang motudlo kon asa nga punoan sa kahoy kasagaran tugpahan sa Pakpak tuhok. Human mapatukar niini ang

bird call, ang mga langgam motubag ug kini ang timailhan nga kinahangla­n wa nay maglangas sanglit nagpaingon na kini.

Ang mga forest warden lang ang mamahimo moiwag sa ilang dala nga flashlight tumong ngadto sa nahimutang sa Cebu Hawk-Owl.

Sanglit nocturnal ang Pakpak Tuhok, makit-an kini panahon sa kagabhion o sayo sa kaadlawon.

So, kon gusto mo makakita niini, gabii ang pag-adto sa lasang o kinahangla­n alas 4:00 pa lang sa kaadlawon nana mo sa lasang.

Ang ubang mga langgam dayag nga makit-an kon adlawan na.

Si Provincial Tourism Offi Joselito “Boboi” Costas niingon nga kon ganahan ang mga turista makakita sa Pakpak Tuhok kinahangla­n magbawon og pasensiya kay usahay dugay kini magpakita labi na kon uwan.

Ang klase sa langgam kay mga monogamous diin usa lang ang partner, mauwawon apan territoria­l.

Dunay 200 ka Pakpak Tuhok ang naa sa Alcoy, matod ni Villarta.

Gawas sa lainlaing mga klase sa langgam, makit-an usab sa Nug-as ang Homampol (Cebu Mistletoe), Cebu Cinnamon, 87 ka klase sa ferns, ug daghan pa.

Ang Alcoy nagdalit usab og trekking alang sa mga turista: 2.5 kilometros alang sa gibana-banang duha ka oras nga baktas sa kalasangan ug tres kilometros alang sa tulo ka oras nga nilakaw.

Sa Nug-as Forest nihit ang signal sa mobile phones hinungdan nga di ka ka-text o tawag.

BIG 5

Si Costas niingon tumong sa birdwatchi­ng sa Alcoy di lang aron makakita sa talagsaon ug nagnihit nga mga klase sa langgam, apan ang mga turista mobati usab nga angay sila magpakaban­a sa pagpanalip­od sa kinaiyahan.

Ang provincial government ug munisipyo sa Alcoy nagpatukod og campsite sa Barangay Nug-as diin mopasilong ang mga bisita alang sa birdwatchi­ng ug trekking sa Nug-as Forest, gibana-banang upat ka kilometros ang gilay-on gikan sa sentro sa lungsod.

Masud dinhi ang 16 ka mga tawo.

Ang Alcoy ang apil sa Big 5 tour destinatio­ns sa Sugbo kauban sa mga lungsod sa Alegria, Aloguinsan, Argao ug Boljoon, nga gipaabot nga ilusad sa Kapitolyo karong buwana.

Nalantawan ni Alcoy Mayor Michael Angelo Sistoso nga ang mga atraksyon sa ilang lungsod maghatag og dugang panginabuh­ian sa iyang mga konstituwe­nte ug kalamboan sa ilang lugar.

Ang kalasangan sa lungsod giisip nga labing dako nga natural nga lasang sa Sugbo nga gitamnan og lainlaing mga klase sa punoan sa kahoy.

Si Sistoso namahayag nga mopasar pa og ordinansa ang konseho sa lungsod diin ilatid kon pila ang mabayran alang sa gusto masinati ang birdwatchi­ng ug trekking. /

 ??  ?? BURIRIGON (elegant tit)
BURIRIGON (elegant tit)
 ??  ?? PAKPAK TUHOK (cebu hawk owl)
PAKPAK TUHOK (cebu hawk owl)
 ??  ??
 ?? / MGA HULAGWAY GIKAN SA PROVINCIAL TOURISM OFFICE, ALLAN DEFENSOR ?? ■ TALAGSAONG LANGGAM: Kini ug ang ubang mga langgam sa Nugas, Alcoy giila nga talagsaong ug gihulga nga mapuo busa gipanalipd­an sa kagamhanan.
/ MGA HULAGWAY GIKAN SA PROVINCIAL TOURISM OFFICE, ALLAN DEFENSOR ■ TALAGSAONG LANGGAM: Kini ug ang ubang mga langgam sa Nugas, Alcoy giila nga talagsaong ug gihulga nga mapuo busa gipanalipd­an sa kagamhanan.
 ??  ?? ALIMOKON (buff-eared brown dove)
ALIMOKON (buff-eared brown dove)
 ??  ?? SILOY (cebu black shama)
SILOY (cebu black shama)
 ??  ?? CEBU MISTLEOE MALE OLIVE-BACKED SUN BIRD
CEBU MISTLEOE MALE OLIVE-BACKED SUN BIRD
 ??  ?? COPPERSMIT­H BARBET
COPPERSMIT­H BARBET

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines