Si Titi Gundoy

CARMELO D. LARIOSA Panadtaran, San Fernando, Cebu

Si Titi Gundoy gidudadahan nga maoy mangtas nga ungo dinhi sa sityo Tulilik. Pero si Astong, anak ulitawo nilang Demas ug Ansang, nakiglalis nilang Polio ug Gido ug hapit gani sila magka sinumbagay. Si Polio ug si Gido maoy nagpalakaw sa tabi-tabi nga si Titi Gundoy mao ang mangtas nga ungo ug duna na kunoy gibalbal nga tawo didto sa pikas baryo nga mao ang baryo Tuhogtuhog.

“Naanad lang gyud mog butang-butang sa usa ka tawo. Ug karon si Titi Gundoy pa gyud ang inyong gidudahan. Ug inyo pa gyung gipalakaw nga nakabalbal og tawo. Grabeha sad ninyo, uy! Wa mo maluoy anang tiguwang nga nagka rabanit na gani na? Wala nay pamilya ug way kakuhaan sa iyang pagkaon!” Mitaas ang tingog ni Astong nga mitan-aw sa mga nawong nilang Polio ug Gido.

“Unsa man ni, Astong, adto ka dapig anang ungong dako?” mitaas pod ang tingog ni Polio. Bugoy kini si Polio ug daghan na ang nasumbagan dinhi sa ilang balangay sa Kurog-Kuyabog.

“Wa koy gidapigan, Pols. Ako lang gitan-aw ang klaro nga pagka tawo ni Titi Gundoy. Natabangan gani ko niya dihang napaakan kog bitin. Gabii gani to, iya na unta kong gibalbal! Kon wala pa si Titi Gundoy adtong gabhiona tingali patay na ko. Lala kaayo ang halas nga mitundok sa akong bitiis didto daplin sa sapa. Gitambalan ko ni Titi Gundoy sa iyang lana,” pahayag ni Astong.

“Lana? Uy! Kuyaw kaayo na! Ikaw, mahimo na unyang ungo. Kay kanang lana sa ungo mao nay gamiton nila para patakod,” ni Gido nga morag misiga ang mga mata. Ug misulti siya kang Polio, “Tana, Bay Polio kay kini si Astong naungo na sab ni, maong milaban sa tiguwang!”

Wala na lang motingog si Astong.

Nianang pagka Sabado sa gabii may gibalbal sa sityo Tulilik, si Polio. Nawatas-watas ang iyang tinai. Ang iyang amahan nga usa ka pulis nanganti nga patyon niya ang mangtas nga ungo.

“Ikaw, ikaw, Astong, nakadungog kog tabi-tabi nga gipatakdan ka ni Titi Gundoy. Ungo ka na, di ba?” ni Henyo nga miibot sa iyang pistola. aron pusilon si Astong. Si Henyo amahan ni Polio.

Apan kalit lang nga mitugpa ang duha ka tawo sa ilang atubangan. Si Titi Gundoy nga kuyog si Gido.

“Henyo, ang ungo nga mibalbal kang Polio nga imong anak mao si Gido. Mangtas nga ungo kini si Gido. Ania ko kay ako siyang gidakop,” ni Titi Gundoy. “Ug buhii si Astong. Kon dili nimo siya buhian ako ang mopatay nimo!”

Gitukmod ni Titi Gundoy si Gido kang Henyo nga ginapos na. Ug nangurog si Henyo sa kalagot kang Gido.

(KATAPUSAN)