Fake news na sab
Haskang liboga sa akong kutaw.
Gi-imbestigar sa senado ang gitawag og “fake news.” Pasabot peke nga balita. Apan naunsang pagka-unsaa nga bahin na man hinuon og opinyon – og dili peke nga balita - ang ilang gituki og gihisgotan.
Sa akong sabot, gitawag siya og “fake news” kay dili siya tinuod nga balita o pangilad lang nga balita.
Pananglitan, gitagawtaw ni Overall Deputy Ombudsman Arthur Carandang nga sumala sa rekords sa Anti-Money Laundering Council (AMLC), mokabat sa bilyon ka pesos ang mga transaksiyones sa pamilya Duterte.
Apan gipanghimakak kini sa AMLC.
Matod pa sa AMLC, wala sila mopagawas o mohatag og rekord ngadto ni Senador Antonio Trillanes o sa opisina sa Ombudsman mahitungod sa mga deposito sa bangko sa pamilya Duterte.
Alang kanako, matawag kini og “fake news” kay dili man tinuod nga balita ang gitagawtaw ni Carandang.
Namatud-an man kini nga bakak og pangilad lang sa dihang mipagawas og “certification” ang AMLC nga dili tinuod ang gitagawtaw ni Carandang.
Apan sa hearing sa senado sa miaging semana, dili balita ang ilang gihisgotan kondili ang blog o opinyon ni Mocha Uson og sa Thinking Pinoy. Naunsang pagka-unsaa. Nangutana si Senador Bam Aquino ni Uson kon sa pagsulat niya sa iyang mga blog o opinyon, iya ba nga gihatagn og higayon ang iyang mga giatake nga mohatag sa ilang panig sa estorya. Mitubag si Uson nga dili siya journalist kon dili blogger lang siya.
Ang buot ipasabot ni Uson, dili balita ang iyang gisulat kon dili opinyon lang niya.
Kon balita pa ang iyang gisulat, angayan hatagan og kahigayonan ang hingtungdan sa pagtubag o pagpadangat sa iyang panig sa estorya.
Ang pagpadayag sa opinyon o hunahuna usa ka tawhanong katungod nga gigahin sa atong batakang balaod.
Ang katawhan adunay katungod nga mopagawas sa ilang hunahuna o opinyon sa tanang butang nga duna siyay kalambigitan, sama sa pang-gobierno o kahiwian sa mga opisyales sa gobierno.
Buot ipasabot, mahimo nga sumsuman ang tanang mga gisulti o gihimo sa mga opisyales sa gobierno basta aduna kini kalambigitan sa ilang trabaho o kanang gitawag og official acts or conducts.
Mahimong sayop o dili husto ang opinyon o hunahuna sa usa ka tawo apan gitugot kini sanglit apil man kini sa gahom sa pagpadayag sa hunahuna sa usa ka gobierno nga demokrasya.
Sa samang paagi, adunay katungod ang mga katawhan sa pagbasa o pagpaminaw sa ilang gusto basahon o paminawon.
Kon dili ako uyon sa opinyon sa usa ka tawo o wala ako moangay sa iyang paagi sa pagsulat o wala ako mosalig sa iyang katakos sa pagsulat, dili nako usikan akong oras kaniya.
Akong katungod kon mobasa o maminaw ba ako og walay si bisan kinsa nga magbuot kanako kon ako kining buhaton.