SuperBalita Cebu

Kawang ang sikad

- Roger E. Vallena

Sayo sa buntag kon mobiseklit­a ko, di ko molakaw nga di pa masudlan ang tiyan bisan gamay. Dihang niundang na ko sa kape, sagad sa akong kan-on pan, saging ug energy food nga matunaw sa init nga tubig.

Apan di dayon ko diha-diha mosikad hangtod nga makalabay ang 30 minutos ngadto sa usa ka oras. Moinom ra sab ko og gamay nga tubig, apan magdala ko og tubig sa biyahe. Wa pa ko mosikad nga puno ang tiyan. Gawas nga posibleng mosuka ko sa paghinango­s kay puno ang tiyan, lisod usab iginhawa kon puno ka.

After sa 30 minutos, medyo mogaan na ang tiyan, una pa ko mosikad. Hinayhinay ra hinuon. Sagad usab, maligo ko daan kay lain paminawon nga gisingot pa ko, wa pay kaligo. Mosugot gud ta o di, naay baho ang atong lawas kon gikan ta natulog.

Sa ato pa, kaduha ko maligo sa buntag. Before and after mosikad. Bahala na og uspag na tan-awon ang jersey, basta di lang magsagol ang baho sa singot sa kainit ug sa miaging gabii.

VERTIGO

Sa pagkatinuo­d lang, mahadlok ko modulhog nga kusog ang dagan, labina kon rough ug unstable ang yuta nga amoang agian. Mao na nga sagad huwaton ko sa akong mga kauban sa ubos. Usa sab sa katarungan mao ang akong vertigo, diin kon dunay vibration, malipong ko og gamay hinungdan nga maapektuha­n ang akong pagmaneobr­a sa biseklita.

Nahihunomd­om ko sa akong sakit kay si Ramon Villamor, ang akong higala nga usa sa tig-agda nako og sikad, niingon nga duna siyay vertigo base sa uwahi niyang medical exam. Hinuon, di tingali grabe sama sa akoa nga bisan manaug ko sa PUJ, mobarag ko o mokalit og barog.

Maayo untag di grabe ang vertigo sa akong higala kay maglisod ra ba ni siya pagpakabuh­i kon way biseklita. Biseklita is life para niya.

KALIWAT

Nagkita mi sa akong uyoan nga si Leo Vallena, ig-agaw og tagsa sa akong papa Leoncio, sa bunyag sa iyang ikapito nga apo. Ten years na siyang nag-inject og insulin. Naa sa among kaliwat ang diabetes ug hypertensi­on. Bisan tuod kon naa sa among genes, apan ang paglikay sa lifestyle nga sama sa akong mga kaliwat, maoy akong gihimo.

Busa, ako siyang giingnan nga naglikay ko sa sigarilyo ug inom, mga buhat nga mobutang nako sa risgo sa diabetes ug hypertensi­on. Limitado usab ang akong pag-inom og softdrinks nga lain sab nga contributi­ng factor sa mao nga mga sakit. Akong gisultihan si Tiyo nga ako nang gilikayan tungod sa risgo sa sakit kay among kaliwat.

Bitaw, mag-unsa ang exercise nimo kon duna kay bisyo nga nagguba sa lawas mo?

 ??  ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines