DU30 supak sa ‘no-el’

Nisibaw karon ang scenario sa “no-el” kon “no election,” ang pagkanselar sa mideterm elections sa 2019, tungod sa gipaabot nga kausaban sa atong Batakang Balaod gikan sa usa ka unitary system ngadto sa usa ka federal system.

Nunot kini sa pagduso sa mga lider sa Kongreso nga usbon ang atong Batakang Balaod pinaagi sa paghimo sa Kongreso nga usa ka constituent assembly (con-ass). Kini tungod kay matod pa nila mas menos ang gasto sa usa ka conass kay sa usa ka constitutional convention (con-con) nga langkuban sa mga delegado nga pinili sa katawhan alang lang sa katuyoan nga usbon ang atong Batakang Balaod.

Si House Speaker Pantaleon Alvarez, niadtong Enero 3, niingon nga ang no-el scenario posibleng mahitabo kon madayon ang kausaban sa sistema sa gobyerno ngadto sa pederalismo. “Let’s be practical. If you shift to a different form of government—unitary to federal—you need a transition government,” matod ni Alvarez.

Pero supak si Prsidente Rodrigo Duterte nga kanselahon ang eleksyon sa 2019, sumala ni Presidential Spokesperson Harry Roque. Matod pa niya, nisaad ang pangulo nga himuon kini nga labing limpyo nga piniliay sa nasod. “He wanted the elections in 2019 done and he even promised that it would be one of the most credible and cleanest elections in the country,” matod pa ni Roque.

Kay ang presidente man ang magbuot ug si Presidente Duterte naila man nga motuman sa unsay iyang gisulti, makaingon kita nga nabaraw ang laraw sa mga magbabalaod. Sa atong tan-aw, klaro kaayo nga ang tuyo sa mga magbabalaod mao nga makanselar ang eleksyon sa 2019 aron malugwayan ang ilang termino.

Sa usa ka yano nga paagi, makadaginot sila sa gasto sa eleksyon. Malugwayan ang ilang termino sa puwesto.

Apan unsay mga maayong kausaban nga atong mapaabot sa pag-usab sa atong Batakang Balaod? Si Bayan Muna chairman Neri Colmenares, anhi representante sa House of Representatives nga nagtuon sa duha ka modelo sa pederalismo nga gisumitir sa House committee.