Wa nay amigo

ALCEA MANINGO Cangyan, Catmon, Cebu

Hapit kada buntag maagian ni Jack si Tiyo Berio sa daplin sa karsada, sa gawas sa geyt sa residensiya sa tiguwang. Kay tig-hayk si Jack tungod sa iyang dayabetes, dili siya mopalta basta kaya pa sa lawas ug kon di moulan. Saysinta na iyang edad. Nagpanglingi siya sa geyt. Wa niya makita ang tiguwang karong buntaga. Nahingawa siya. “Wa ba kaha masakit?” tuaw niya sa hilom.

Si Tiyo Berio paryente sa kapikas ni Jack nga si Betty. Utsinta-isayis na iyang panuigon. Biyudo na ug may duha ka anak nga puros na minyo. Kon di siya magtrapo-trapo sa iyang ‘double cab’ nga Nissan, manilhig siya sa mga dahong tagak sa iyang nataran.

Retirado nga opisyal sa BIR si Tiyo Berio. Dako siya og pensiyon matag buwan. Apn dili siya hingamigo. Moprangka gyud og saway kon dunay makitang depekto sa tawo. Gani, siya na lang usa ang nagpuyo sa iyang bunggalo. Way meyd o suluguon makaagwanta sa iyang batasan. Apan siya ug si Jack, usa ka CPA, daw ‘best friend’ sila. Kada kita nila mag-apir sila ug mag-estoryag dugay.

Ulitawo’g daga na ang mga apo ni Tiyo Berio, apan talagsa ra silang mobisita kaniya. Kini tungod kay kontra niya ang iyang umagad ug binalaye. Iyang panganay, si Susan, usa ka magtutudlo sa tunghaang publiko. Kontra niya ang bana nga si Billy kay sugarol ug palahubog. Iyang ikaduhang anak, si Bernard, usa ka enhinyero. Kontra niya ang asawa niini nga si Rina kay burong kuno kaayo.

“Unsa may ikasulti nimo sa akong pagka tawo, Jack? Nganong ikaw ra may nakigsandurot nako?” sukna ni Tiyo Berio kanako usa ka buntag.

“Duna kay kaugalingong prinsipyo, Tiyo. You are an eccentric man!” ni Jack. Nakita niya nga naghapuhawp sa iyang suwang ang tiguwang.

Ang labing bati nga kinaiya ni Tiyo Berio mao, nga di siya motuo nga dunay Diyos. Bisag si Jack di unta makiglalis niya, hapit gyud sila magkalalis ining puntoha.

“Di man ko motuo nga may Diyos, Jack, kay wa may ebidensiya,” matod ni Tiyo Berio, sa ilang paghinabi mga duha ka bulan na ang nakalabay.

“Kon suginlan tikag ebidensiya, di gihapon ka motuo?” ni Jack

“Paminawon una nako,” ni Tiyo Berio.

“Labing minus, tulo ka ebidensiya akong isaysay,” ni Jack. “Una, kinsa may nagbuot sa gilay-on tali sa Adlaw ug sa Kalibutan, diin ang kainit sa Adlaw igo rang makapabunga sa tanom ug dili makasunog niini? Ikaduha, kinsa may nagmugna sa ‘constellation’ nga Big Dipper nga makatudlo sa North Star o Polaris, nga nahimong giya sa mga barko sa kadagatan? Ikatulo, kinsa may nag-marka sa Kalibutan nga Silangan (East) ug Kasadpan (West) sa unang pagtuyok niini? Diyos ang tubag ining mga pangutanaha. Di gihapon ka motuo?”

Wa motingog si Tiyo Berio. Gibiyaan na lang siya ni Jack.

Pagka ugma, dugayng nakamata si Jack. Naudtohan sa pag-hayk. Paghiagi niya sa geyt sa ilang Tiyo Beryo, nakita niya kini nga nagtrapo-trapo sa iyang sakyanan. Nagtalikod kini kaniya.

“Maayong buntag, Tiyo!” timbaya ni Jack.

Wa mokihol ang tiguwang. Nagpabungol-bungol. Misaylo na lang si Jack. Gikalipay lang niya ang pagkasayod nga wa masakit ang tiguwang.

“Nahiubos lang tingali nako,” ni Jack. “Basig wa kauyon sa pulong nga ‘eccentric.’ Basig gitan-aw sa ‘dictionary’ ang pulong ‘eccentric’ ug nabasahan ang mga ‘synonym’ nga,’self-centered’, ‘egocentric’, egotistic’ or egoistic.’

“Kon di na siya motagad nako, wa na gyud siyay amigo!’ tuaw ni Jack sa hilom Unya mipadayon siya paghayk.