Ang akong bisita

Nakuratan ko sa akong bisita karong udtoha. Di nako siya kaila. Siya kuno si Crispulo. Wa niya isulti ang iyang apelyido. Wa lang sab ko mangutana. Miingon siya nga gusto niyang mahimamat ang mga sama nakong magsusulat.

Gipadayon ko siya sa gamay kong payag. Tuyo ko kining gitukod sa bungtod diin malantaw ang baybayon. Anhi ko magpalabay sa kaudtuhon kanang magsulat kog sugilanon. Sa ubos og diyutay, tua ang among balay.

“Haom kining dapita sa usa ka magsusulat,” matod niya nga mihanggap og lab-as nga hangin gikan sa dagat. “Anhi ka dinhi makamugna og usa ka sinulat nga matawag nga dekalidad. Dili ba damgo man kini sa mga sama kanatong mga ulipon sa Arte?” Hugot nga mitutok kanako si Crispulo.

“Oo. Apan halayo kanako nga maabot ang maong damgo,” matod ko.

“Husto ka. Layo pa ang imong latason aron masuroy ang halapad ug tabunok nga hardin sa atong literatura.” Midagkot siyag sigarilyo ug mipadayon, “Mr. Molina, nakabasa ko sa imong mga sugilanon. Huyang ug dugokan. Kulang sa timpla nga makat- agbaw sa mga magbabasa.”

Nahilaw ang akong nawong. Prangka si Crispulo. Apan husto siya, kay ang tanan kong tampo nga napatik sa Superbalita, giangkon ko nga di makatandi sa matahom nga mga sugilanon ni Crisostomo Aligno.

“Rafael...” matod ni Crispulo, “aron mouswag ang kalidad sa imong mga sugilanon, basaha ang akoa. Tun-i kon giunsa ko paghandos sa mga magbabasa ang matahom nga konsepto ug mga ideya.”

Nakalitan ko. “Aw, asa ko man mabasa ang imong mga sugilanon, Sir? Ug tuod, unsa toy imong bansagon?”

“Asa mabasa?” mikatawa siya. “Anha sa mga panid sa panahon! Ug ang akong bansagon...” Kalit milandong ang kasubo sa iyang nawong. “Ah, wala na akoy bansagon! Gibuling-bulingan sa usa ka babayeng way kaluoy ug lampingasan!” Unya mihilak siya.

Naamang ko. Wa ko katingog. Gisud-ong ko na lang si Crispulo nga nanaog sa akong payag ug hinay nga milakaw, hangtod nawala siya sa akong mga mata.

Dugay akong nahikatug anang pagka gabii. Naglibog ko. Naunsa ba kadtong bisita ko kaganina? Sa akong tanaw, maalamon siya nga tawo. Apan ngano ba kadto nga kalit man lang milikoy ang iyang sinultian?

PAGKA BUNTAG. May laing bisita ang miabot sa akong payag. Si Gilbert nga taga Poblasyon ug parehas nako nagsulat-sulat pod og sugilanon.

“Dinhi gahapon si Crisostomo Aligno, Bay?” timbaya-pangutana ni Gilbert.

“Ha? Unsay Crisostomo? Aw, wa man! Dinhi nuoy akong bisita gahapon sa udto nga ginganla’g Crispulo. Pero, ambot unsa to siya?”

“Mao to siya, Bay Pael. Si Crispulo nga dinhi nimo gahapon mao si Crisostomo Aligno, ang ‘writer’ nga atong gi-idolo. Mao diayng wa na ta kabasa sa iyang mga sugilanon kay naapektuhan ang iyang pagka tawo sa tumang kaguol dihang gibiyaan sa iyang asawa!”

“Kinsay imong nahibaw-an ana, Bay?” sukot ko nga nahingangha.

“Dinhi gahapon ang iyang anak nga ulitawo. Nagpatabang sa kapulisan sa atong lungsod pagpangita sa amahan nga nawala.”

Nahitalunong ko. Nahiunlod sa pagpamalandong kang Crispulo, ang akong bisita kagahapon sa udto.

(KATAPUSAN)