Goodbye, Mama!

Puwerte nga nakapamalikas ug nagpaminti si Nang Dadang ning buntaga. Nanginit ang tibuok niyang kalawasan ug nanghugot ang iyang kaugatan. Kuwarentay-dos na iyang edad ug nanglabada aron siya ug ang bugtong niyang anak nga si Tingting, kinse anyos, mabuhi. Ang iyang bana, si Budoy, nga usa ka panday lima na ka tuig nga mibiya kanila sa dayon tungod sa tisis. Palahubog si Budoy ug moinom bisag way kaon.

“Letsing yawa! Peste! Maaypag gituok tika sa gamay ka pa, bataa ka!” singgaak ni Nang Dadang sulod sa ilang barungbarong nga nahimutang sa Pasil. Napungot siya ug mihuot ang iyang dughan dihang iyang nadiskubrehan kaganiha nga ang iyang alkansiya nga rebulto sa dragon buak na didto sa ilawom sa kaban nga hipusanan sa iyang mga sinina. Mga biyugol (coin) nga tag-singko ug tag-diyes pesos ang sulod niini ug hapit na mapuno. Ang kuwarta iyang gitagana alang sa emerhensiya, simbako pananglit, kon masakit siya o si Tingting mismo.

Nasayod siya nga si Tingting ang nagbuak sa iyang alkansiya. Igo lang kini nga nakatapos sa Grade 8 kay wa

na layhing mo-eskuyla. Ang iyang panahon tua mapupos sa iyang barkada nga ‘out-ofschool youth.’ Nakat-on sa pagpanigarilyo, pag-inom, ug pagpanugal. Ug karong bag-o nakadungog og tabi-tabi si Nang Dadang nga mosuyop nag shabu ang iyang anak.

Sa miaging semana nagka-estoryahay si Nang Dadang ug si Tingting.

“Dong, tinuod nga mosuyop ka nag shabu? Di na maayo. Makadaot na sa imong utok kon ma-adik na ka. Undang ana, Dong, Padayuna imong pag-eskuyla. Doblihon ko akong paglabada aron makagasto sa imong pagtungha,” ni Nang Dadang.

“Di na tinuod, Ma, uy! Sulti-sulti ra na sa atong mga silingan nga way lingaw!” ni Tingting. “Bi tagai nuon kog kuwarta, ipalit nakog sigarilyo. Mag-abot mi ug akong mga amigo sa Mango Square. Birthday ni Jippy, among barkada nga taga Imus.”

Mikuot si Nang Dadang sa bulsa sa iyang daster ug gitunol ang tibuok bayenti pesos nga papel. “Kon mag-inom mo, ayaw palabi ha, aron makatultol ka pagpauli.”

“Si Mama baya! Dako na ko, uy! Hibawo na ko unsay akong buhaton,” ni Tingting.

Ug karon, hain na man si Tingting ug ang kuwarta sa iyang alkansiya?

Unya dihay misangpit kaniya. Si Butyok, kanhi klasmeyt ni Tingting.

“Nang Dadang, si Tingting tua’s Cebu Medical Center! Napusilan sa mga pulis nga mironda sa balay nga hithitanan og shabu!” ni Butyok nga naghangos.

Dali nga nanaog si Nang Dadang aron moadto sa ospital kuyog ni Butyok. Didto sa ospital naabtan niya ang iyang anak nga nag-pinal na.

“Dong, nganong nahitabo man ni?” ni Nang Dadang nga naghilak.

“Misis, tulo ni sila nga nagsuyop og shabu. Dakpon ra unta namo sila, apan ang usa nga ginganlan og Jippy mihulbot sa iyang rebolber ug gipusil kami. Naigo si PO1 Primo sa abaga. Si PO2 Deleon ug ako dali nga mibawos. Naigo ang imong anak, si Jippy ug ang usa pa ka barkada nila. Patay ang duha. Ang imong anak kay nagginhawa pa among gidala dinhi,” ni SPO2 David.

Mibuka ang mga mata ni Tingting. Bisan hanap sa iyang panan-aw nakaila siya kang Nang Dadang. “Mama, pa-pasayloa k-ko nga g-gikawat k-ko imong al-alkansiya! D-Di na ko m-mousab!” nagkanguhal nga misulti si Tingting. “M-Mo-eskuyla k-kog b-balik, Ma, ha!”

“Sige, Dong. Inigkaayo nimo, ipa-enrol tika,” ni Nang Dadang nga nagbakho.

“A-Apan, M-Mama, mingitngit na. D-Di n-na k-ko kakita nimooo. Si Jippy gusto nga mokuyog ko niya. Goodbye, Mama!” Ug gipiyong ni Tingting ang iyang mga mata aron dili na bukhon pag-usab.

(KATAPUSAN)