Kinsa ang sad-an?

TRAHEDYA. Sukad kagahapon 52 na ang ihap sa nakit-an nga patayng lawas sa mga biktima sa pagdahili sa bukid sa Sitio Sindulan, Barangay Tina-an, dakbayan sa Naga. Sukad sa paghitabo, nagtinudloay sa pagabasol kon kinsa ang sad-an. Ang Department of Environment and Natural Resources (DENR), ang ahensya sa kagamhanan nga nagbantay sa atong kalikupan maoy napuntariya sa tanan pagbasol ug kasuko sa katawhan.

Atong matawag nga usa ka trahedya ang nahitabo sa bukiran sa dakbayan sa Naga tungod kay ang primero nga hinungdan sa pagdahili sa bukid mao ang miagi nga sige nga pag-ulan dala sa Bagyo Ompong. Ang maong dapit concession sa Apo cement nga karon Cemex (Cemento Mexico) na, nga anha mokuha sa materyales sa pagbuhat sa semento.

Ang gitan-aw sa mga geologists sa Mines and Geosciences Bureau (MGB) sa DENR mao ang Sitio Tagaytay tungod sa hangyo sa mayor sa dakbayan sa Naga gumikan sa taho sa mga molupyo nga dunay mga dagkong liki sa yuta nga ilang namatikdan. Apan ang midahili kay ang Sitio Sindulan man nga wa matan-aw sa taga MGB.

Matud pa ni Atty. Gerardo Mahusay, ang finance ug administration officer sa MGB7, human matan-aw niadtong Sept. 18 sa ilang geologists ang Sitio Tagaytay sa gitaho nga mga liki ilang girekomendar sa dakbayan nga ipugos og pabakwit ang mga namuyo tungod kay delikado sa dahili.

Ang rason, matud pa ni Atty. Mahusay, nga wa gilakip sa geologist sa MGB og tino ang Sitio Sindulan tungod kay walay suwat-hangyo nga inspeksyunon ang Sindulan. Apan kinahanglan pa ba og suwat aron matan-aw ang dapit? Di ba trabaho man na sa geologist sa pagseguro sa mga dapit nga dunay mina sama sa bukid sa dakbayan sa Naga?

Di ni pagbasol, apan ato ba nga sabton nga ang taga Sitio Sindulan, nga silingan sa Sitio Tagaytay, wa diay sila makamatikod nga dunay mga liki sa yuta sa ilang dapit? Pung pa ni Atty. Mahusay naabtan sa pagdahili sa bukid sa Sindulan ang sunod unta nilang pagabuhaton.

Matud pa walay mga biktima sa Sitio Tagaytay tungod kay gibakwit ang mga namuyo sa taga Apo cement ug sa dakbayan sa Naga tungod sa rekomendasyon sa MGB human matino nga ang mga dakong liki sa yuta delikado. Apan walay swerte kay ang midahili kay ang Sitio Sindulan man.

Sa walay pagbasol ni bisan kinsa ang nahitabo sa Sitio Sindulan usa ka masakit nga pagtulon-an sa tanan nga magbantay na ta sa atong palibot labi na sa kadtong namuyo sa mga dapit nga dunay mina nga makausab sa natural nga dagan sa atong kalikupan.

Ang pagbantay sa atong kalikupan di lang trabaho sa mga ahensya sa atong kagambahan sama sa DENR apan atoa usab nga obligasyon ang pagproteher tungod kay kita unya ang mag-antos sa panahon nga maningil na og bayad ang Kahitas-an sa mga nagpahimus sa atong mga natural nga tinubdan.

Ngadto sa mga pamilya nga nabiyaan sa ilang mga minahal sa kinabuhi nga mitaliwan tungod sa pagdahili sa bukid sa Sindulan, among kinasingkasing nga pahasubo.