Ang manok ug ang kabaw
Adunay magtiayon nga mag-uuma. Gawas sa ilang kabaw, aduna sab silay binuhing mga manok. Ang kabaw maoy ilang gipangga kay mao man kini ang ilang gisaligan sa ilang panginabuhi. Nasina ang mga manok sa kabaw.
Adunay usa ka manok nga isog kaayo ug wala makaantos sa gibati niyang kasina. Nangita kinig paagi nga mahanaw ang kabaw aron matingob ngadto kanilang mga manok ang pag-alima sa ilang agalon. Usa kadto ka udto… “Baw, wala ka ba maguol sa imong kahimtang?” gipangutana sa manok ang kabaw.
“Nganong maguol man ko, Nok?” tubag-sukna sa kabaw.
“Subra man god ang pagdaugdaog sa atong mga agalon kanimo. Tiaw bay dili man ka nila papahulayon!
Tibuok ad- law ka nilang gidaro. Ang maayo pa nimo, Baw, magpaluya-luya ka aron dili na ka nila idaro kay magtuo man sila nga nasakit ka,” sa manok nga naglaraw sa pag-amongamong sa kabaw.
“Dili maayo kanang hunahuna nimo, Nok.” misupak ang kabaw. “Ang pagbuhat sa ingon maoy usa ka tinapulan.”
Nasugmoy ang manok. Apan nagpabilin gihapon ang iyang tinguha sa pag-among-among sa kabaw aron kini mahanaw. Buot niyang mainutil ang kabaw aron ibaligya sa ilang agalon ngadto sa ihawan.
Gipanawag sa maisog nga manok ang iyang mga kauban ug iyang gisultihan sa iyang laraw. Unya human magkasabot, nagdungan silang tanan paghasmag sa kabaw. Tusik diri! Tusik didto! Mikaratil pagdagan ang kabaw. Nabitas ang ilong niini ug nahulbot ang pisi. Midagan kini apan gilutos sa mga manok ug gidabudabohan paglabok. Bisan nagtabisay na ang daghang dugo sa ilong, mga mata ug ubang bahin sa lawas niini wala gayud lung-i sa mga manok pagkulata ang kabaw. Diha pa sila manghunong dihang nalup-og na ang kabaw ug nawad-an sa panimuot.
Sukad niadto nagluya na ang kabaw ug gikalipay kaayo kini sa mga manok. Nagtuo sila nga ibaligya sa ilang amo ang kabaw ug ang pagpangga sa magtiayon niini itakli ngadto kanila.
Apan misamot hinuon ka-pinangga ang kabaw. Nagkuha ang magtiayon og albularyo ug ila kining gipaanaw. Samtang nagaanaw ang albularyo, naniid ang mga manok.
“Unsa may naingnan sa kabaw, Ingko?”sukot sa magtiayon ngadto sa albularyo dihang natapos na ang pag-anaw.
“Gidautan sa mga dili-ingon-nato,” tubag sa albularyo nga nakapahimuot sa mga manok. “Uy, ngano man?” “Iyang nasungayan ang hari sa mga dili-ingon-nato!”
“H-Haaa???” nahasalta ang tingog sa magtiayon. “U-Unsa may atong buhaton aron kini maulian?”
“Mangayo ta nilag pasaylo ug ato silang hikayan. Pag-andam kamog duha ka dosenang manok. Ang usa ka dosenang ugis aslon ug ang usa ka dosenang dili ugis latan nga tinibuok.”
“Aguuuyyy!” nakatuaw ang mga manok. Ang kamaya nga ilang gibati gipulihan sa tumang kasubo ug kalisang. Nangurog sila ug nagkabuang pagpangitag kataguan dihang gisugdan na sila pagpanakop sa magtiayon aron pangihawon. -