DI GUSTONG MANGAMO

Gumikan sa pagbalibad sa iyang ginikanan nga makatungha sa kolehiyo, nanimpalad siya sa Sugbo kuyog sa iyang iyang maestro.

Tapot lawas lang ang iyang dala sa pag-anhi taliwa sa kakabos nila, apan karon, paglabay sa katuigan, malampuson na siyang negusyente ug nahimo pang pulitiko sa norte sa Sugbo.

Bisan sa iyang kakabus, naa siyay panglantaw nga di siya gustong dunay amo.

Gikan sa pagka katabang sa balay ngadto sa tigbulad lang sa pinaugang mga kopras, nahimo siyang malampusong negusyante.

Lumad nga taga Li-ong, Cataingan, Masbate si Condrado Loon, 66, kinsa gibuhat ang tanan mahaw-as lang sa kalisod ug adunay ikapasigarbo sa iyang pamilya.

Niabot sa lungsod sa San Remegio, amihanang Sugbo si Loon niadtong 1969 diin tapot ra sa lawas ang iyang dala kuyog ni Perfecto Pedrosa, iyang magtutudlo sa high school.

Didto siya nipuyo sa balay ni Pedrosa ug siya ang tiglaba, tiglung-ag ug ubang bulohaton sa balay samtang nag-eskwela sa kursong Liberal Arts sa Roosevelt Memorial College sa Bogo City.

Wa siya suportahi sa iyang mga ginikanan kay nagligoy ang iyang maguwang.

Pag-abot sa 3rd year college, nalingaw siya sa barkada ug wa makatutok sa pagtuon.

Gumikan sa panguryuso, nilangyaw siya sa Manila ug didto nakatrabaho siya sa usa ka pabrika sa panapton sa dakbayan sa Antipolo.

Human sa usa ka tuig, nabalik siya sa San Remegio ug sa iyang pagbagdoybagdoy, nahimamat niya si Perla Manatad nga iyang nahimong asawa niadtong 1973.

Ang ilang kaminyuon pulos wala nagustohi sa ilang ginikanan, apan wa sila magpatarog ug pipila ka tuig sa ilang panag-uban, gigasahan sila og duha ka anak, si Ronald ug Mary Rose.

Ang magtiayon nagpasuhol ug naninda og buwad sa tag P3 ang adlaw.

Sa samang higayon, si Condrado nagpasuhol sab pagbuwad sa mga kopras samtang nipadayon siya og ekwela ug nilampos niadtong 1975.

PULITIKA UG PANRABAHO

Pagtikang sa dekada 80, aduna na siyay mga pundok nga giapilan ug maoy pangulo sa mga kalihukan sa barangay hinungdan nakuha ang iyang atensyon.

“One time pag, 1980 kay sa mga organisasyon ako may presidente, gikuha ko sa akong amigo nga si Pedro “Nono”Ursal nga nilansar og mayor kay palansaron ko og konsehal ug kaluoy sa Diyos nidaog ko,” paghinumdon ni Loon.

Apan bisan kon nahimo na siyang konsehal sa lungsod, wa wagtanga ni Condrado ang iyang pagbaligya og buwad ug pagpasuhol aron pagpauga sa kopras.

Nagpadayon siya sa pag-alagad sa San Remegio ug nihinayhinay sab siya og tungha sa kursong Bachelor of Secondary Education sa Northern Cebu Colleges sa Bogo ug ni-graduate niadtong 1989.

Daghan og trabaho si Loon sanglit di kini makaapekto sa iyang trabaho isip municipal councilor.

Nahimo siyang ahente, collector ug na-manager sa duha ka appliance center gikan sa 1980’s hangtod 1992 diin moabot sa P70,000 ang iyang kita matag buwan, apan wa pa siya matagbaw.

Nahimo siyang konsehal gikan 1992 hangtod 1998 sa samang lungsod ug di lang kutob didto ang iyang swerte sa panerbisyo.

Nidaog si Loon pagka-bise mayor niadtong 1998 ug paglabay sa usa ka tuig, ni-asumir siya isip labing taas nga opisyal sa San Remegio human nitaliwan si kanhi Mayor Artemio Masbate.

Apan niadtong 2001, nagpapili siya pagka-mayor bisan kon giingnan na siya sa mga Martinez nga di padaganon. Gipukan siya ni Mayor Mariano Martinez nga karon maoy incumbent.

Siya nahimong pangulo sa barangay Argawanon diin siya nagpuyo nga way kontra gumikan sa iyang pagka-maayong tawo.

MGA NEGUSYO

Unang negusyo nga gisudlan ni Loon sa iyang pag-resign gikan sa appliance center mao ang pagkompra sa mga gitawag og appetizer sa Bantayan ug i-deliver sa Carbon market.

Tuod man, matag semana, makahalin siya og labing minus 100 ka tarong ginamos, hipon ug buwad diin siya nakapundo-pundo ug nakapamalit og yuta.

Nakatukod siya og daghang sari-sari store apan iyang gihunong kay gamay ra og ginansiya hinungdan nga na- kahunahuna siya og furniture niadtong 1994.

Gikan sa usa ka sakong pandong sa panday hangtod nakabaton siya ug iyang kaugalingon nga yuta ug edepisyo nga gihimong display area sa RonMar Marketing Center ( RMC) nga nahimutang sa Bantayan island ug duha sa Bogo City.

Sa iyang pag-resign isip manager, iya nang gitun-an ang financing system sa appliance center ug iyang gi-apply sa iyang paggama og furniture.

Una, iyang ipautang ngadto sa mga kustomer hangtod nga nikusog ang iyang negusyo diin karon gikan sa usa ka panday, aduna na siyay 130 ka empleyado nga gisweldohan.

“Kon bright man gani ka, ayaw ipagamit ang imong utok sa laing tawo. gamita kini para sa imong kaugalingon kay kaanugon ang imong amo maoy madato, unya ikaw pobre,” awhag ni noy Condring sa mga tawo.

Gumikan kay anaa siya sa wood business, nagtukod usab siya og punerarya sa San Remegio nga ginganlan og Merciful Funeral Homes sanglit ang kabos sa tanang kabos nga mamatay iyang librehon.

Hangtod nga nakapundo na siya, nihimo siya og mga balay nga paabangan sa Hagnaya ug kon magkasinabot, maangkon kini sa mga renter sulod sa pipila ka katuigan sa ilang pagpuyo.

Gidasig niya ang si bisan kinsa nga di magpadaog sa mga pagsuway sa kinabuhi inay ila kining himuon nga inspirasyon para sa ilang paningkamot. /