Ang piniliay
Samtang nagakaduol ang piniliay, nag-anam usab ang kahinam sa mga tawo sa umaabot nga mahitabo. Una, sa pagka-karon, dili pa mahibaw-an og kinsa gyod sa mga kandidato ang modaog.
Dili pa usab mahibaw-an og kinsay mapildi.
Ang segurado lang nga kadtong dunay dako-dakong preparasyon mao gyod ang may dakong porohan nga modaog.
○ ○ ○
Unsa man ang maong preparasyon? Preparado sa organisasyon. Buot ipasabot, duna siyay grupo nga gisaligan sa pagtabang sa iyang pagkampanya, sa pagpadangat sa iyang inangayan ug ingon man ang pagseguro nga dunay magbantay sa adlaw sa piniliay nga dili siya matikasan. Preparado sa kwarta. Buot ipasabot, andam siya nga mogasto sa tanang panginahanglan alang sa kampanya sama sa sweldo sa mga lumilihok, alang sa pagkaon og ingon man sa ilang pagbyahe-byahe. Apil na niini ang budget alang sa mga binayrang sakop sa prensa nga maghimo og nindot kaayo nga mga balita ug mopadayag sa iyang mga maayong plano alang sa katawhan. Apil sab sa maong budget ang pag-depensa kon dunay moatake sa kandidato.
Apil sab niini ang gasto alang sa tigpamaba og tigpanalipod sa social media sama sa Facebook ug Twitter. Maapil na niini ang paghimo sa daghan nga mga troll accounts aron makapagusto og atake sa kontra nga dili mahibaw-an ang ilang tinuod nga pagkatawo.
Apan labaw sa tanan, andam mohatag sa mga mayor, mga kagawad, mga kapitan og uban pa nga mga politiko aron maseguro nga malakip gyod sa sample ballot ang ilang pangalan panahon sa “special operations.” Preparado sa taktika. Buot ipasabot, andam siya paghimo sa mga paagi nga maseguro nga kanunay siyang nag-una sa mga angay himoon, sama sa paghimo sa mga binayrang survey, depensa kon maulahi siya sa survey, ang paghimo nga Mr. Clean siya kanunay sa mga tawo ug ingon man ang pagseguro nga mogawas nga daotan ang iyang mga kakontra ug dili angay botohan sa mga tawo.
Apil na niini ang pagsuhol sa usa ka “consultant” o “analyst” nga ang trabaho mao lamang ang pag-analisar sa inadlaw nga lakaw sa kampanya.
Apil na niini ang pagseguro nga dili mabutang sa delikado ang kinabuhi sa kandidato, apil na ang mga sakop sa iyang pamilya.
○ ○ ○
Kon dako ang posisyon nga daganan, pasabot nga dako usab nga preparasyon ang himuon.
Kon gobernador ang lansaran, ang preparasyon ang tibuok probinsiya ug kon congressman, ang tibuok distrito o probinsiya kon gamay lang ang lugar.
Kon duha lang ang kandidato, dako-dako usab nga kantidad ang andamon sanglit duha ra man sila nga pilian.
Apan kon daghan sila nga kandidato, gamay-gamay ra ang kinahanglanon nga budget sanglit mabahin na man sa upat ang mga botante. Sa maong sitwasyon, pabor ang kandidato kansang apilyido ilado na kaayo sa mga tawo.
(Ang kinatibuk-ang lindog ni Atty. Diputado mabasa sa https://www.sunstar.com.ph/ article/1773791/Superbalita-Cebu/Opinyon/ Diputado-Ang-piniliay