SuperBalita Cebu

Nasudnong Pinulongan

- Ernesto D. Lariosa

Tinuon nato. Kining Filipino nga giingong atong Nasudnong Pinulongan di ba Tagalog? Kon atong hilngon, litukon o kaha usapon sa ibabaw o sa ubos bisan sa kilid, Tagalog gayud.

Ang 1986 Freedom Constituti­on nagkanayon sa Ingles: “The national language of the Philippine­s is Filipino. As it evolves, it shall be further developed and enriched on the basis of existing and other languages.”

Tiamo na, wa kini mag-ingon nga Tagalog. Busa usa ka pagsupak sa atong constituti­on o batakang balaod kon ang Tagalog maoy ilhon nga Filipino.

Gianad man gud ta sa imperial Manila. Ang 1935 Commonweal­th Constituti­on nagbuot nga ang atong national language i-base sa usa sa atong lumadnong (native) pinulongan.

Gipahimusl­an dayon ni sa mga Tagalog. Si Pamuno Manuel Quezon mipakanaog dayon og Order Ehekutibo nagbuot nga ang Tagalog maoy nasudnong pinulongan.

Gitudlo dayon ni sa mga tulonghaan­g elementary­a, high school ug sa mga kolehiyo sa tibuok nasod. Dinhi nisugod ang kalig-on sa pinulongan aron tawgon og atong national language.

Unang nisagop ang 1973 Constituti­on ni Marcos sa Filipino nga atong kumon national language, apan hilom sa ubang mga pinulongan.

Di sama sa Freedom Constituti­on ni Cory Aquino nga naglabot ug naglakip sa ubang mga lumadnong pinulongan nga kabahin gayud sa Filipino.

Lisod nga matawo ang tiunay gyud nga Filipino nga saksak-sinagol sa 70 ka mga pinulongan sa nasod. Duol ni sa imposible, matod pa. Lisod. Mao nang saguyod lang ta gihapon pag-ila sa Tagalog.

Sa tigom sa 1992 sa Capitol atubangan sa mga DepEd ug Capitol officials, writers ug profession­als akong gisugyot ang Special Filipino Community nga langkuban sa mga newly-wed gikan sa nagkadaiya­ng pinulongan.

Ang kagamhanan maoy mogasto sa tanan: pagkaon, tukod og ospital, eskuylahan ug ubang gikinahang­lan. Usa ka free community sud sa 20 years.

Ang pinulongan unya sa ilang mga anak maoy matawag nga Filipino. Nangatawa sila abig tiaw ko lang . Karon sugod nag tinga ang Tagalog. Malipay ko kon di na ni itudlo sa eskuylahan kay wa pa may Filipino.

 ??  ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines