Saksi sa gugma
Silingan ni Beth si Sam ug suod sila nga managhigala sukad pa sa ilang pagka bata. Kanunay sila nga magkauban hangtod nga na-debelop ang ilang pagbati sa usag usa. Naandan na nila nga mauroy ug mopasilong sa punoan sa mangga nga nagbarog sa umahan.
“Samtang buhi pa kining punoan magpabilin siyang saksi sa atong gugma,” ni Sam nga mikulit sa punoan og kasingkasing nga may letrang ‘SB.’ Apan pagkahuman ni Beth sa hayiskol milarga kini sa Amerika. Misaad ang dalaga nga balikan niya si Sam.
Sukad sa paglarga ni Beth nawala ang ilang komunikasyon ni Sam. Nakahukom si Sam nga mosulod sa Seminario aron mahikalimtan ang dalaga. Ug nahimong pari si Sam.
Nahimong kura paruko si Padre Sam sa lungsod sa San Sebastian diin nahimamat niya si Helen, ang sekretarya sa parokya.
“Kon sala nga higugmaon ka, Pads,” ni Helen nga misandig sa abaga sa pari usa ka higayon.
“Init lang na sa lawas. Maayo pa, maligo ka,” ni Padre Sam.
Apan tungod sa kaanyag ug kahumot ni Helen nadani niya ang pari. Kanunay sila nga nagsalo sa kalipay ug namunga ang ilang pagminahalay.
“Nagsabak ko. Unta imo kining barugan,” hangyo ni Helen.
“No problem. Gasa na sa kahitas-an!” tubag ni Padre Sam.
DIDTO sa Amerika misulod pagka madre si Beth kay nahiubos sa iyang ginikanan nga kanunay misupak sa iyang ‘love life.’ Human mitaliwan ang iyang ginikanan mibakasyon si Beth sa Pilipinas.
Paghiabot ni Beth sa Pilipinas iyang nasayran nga usa na ka Pari si Sam. Miduaw siya sa umahan aron susihon ang punoan sa mangga. Nahisagmuyo siya kay nangalarag ang mga dahon niini. Mibisita pod siya kang Padre Sam, apan nahisagmuyo siya dihang iyang nakit-an si Helen nga miparayeg sa pari nga nag-pirma og mga papeles. Nagduda siya nga may relasyon ang duruha. “Kumusta na?” ni Beth. “Nahimo kong pari tungod nimo. Nagtuo ko nga imo kong gikalimtan,” ni Padre Sam.
“Nagpabilin ka gihapon sa akong handumanan bisan nag-madre ko,” ni Beth.
“Kalimtan na nato ang kagahapon. Nagsabak si Helen ug di nako siya mahimong talikdan!”
“Nakasabot ko nimo,” ni Beth nga mitulo ang luha. Nakahukom siya nga mobalik sa Amerika.
Apan pagka sunod adlaw nadisgrasya ang kotse nga gisakyan ni Padre Sam ug Helen samtang padulong nga motambong og miting. Nakabsan si Helen sa kinabuhi. Nagbangutan si Padre Sam.
“Condolence! Dawata akong pahasubo,” ni Beth. “Salamat!” ni Padre Sam. “Mananghid ko nimo kay molarga ko human sa lubong. Way rason nga magpabilin ko dinhi.”
“Dili na mausab imong hukom?” ni Padre Sam.
“Final na akong desisyon,” ni Beth nga nanamilit.
Sulod sa airport samtang naghulat sa iyang ‘flight’ mituaw si Beth, “Goodbye, my love!” Mitulo ang iyang mga luha. Nahinumdom siya sa punoan sa mangga nga hapit na mamatay sama sa ilang relasyon ni Padre Sam.
Sa laing bahin, si Padre Sam wala mahimutang. Dili niya madawat nga mahilayo si Beth sa ikaduhang higayon. Miapas siya kang Beth, apan pag-abot niya sa airport nakita niya nga mi-take off na ang ayroplano nga gisakyan ni Beth. Nagmahay si Padre Sam sa nabuhat niyang kasaypanan. Bag-uhay lang nga misalop ang adlaw sa pagbalik ni Padres Sam sa ilang dapit. Midiretdo siya sa punoan sa mangga aron handumon ang ilang kagahapon ni Beth. Naabtan niya kini nga naglingkod ug naghilak.
“Sam, di nako makaya nga biyaan ka. Walay katungod ang panahon nga mohikaw sa atong kalipay.” ni Beth nga wala diay modayon paglarga. Migakos siya kang Padre Sam.
“Mobiya ko sa akong pagka pari ug ikaw mobiya pod sa imong pagka madre. Makaalagad man gihapon ta sa Diyos sa laing paagi.” ni Padre Sam nga mibalos paggakos kang Beth.
Unya kalit mibunok ang kusog nga ulan. Ang punoan sa mangga maoy misaksi sa kalipay nga ilang gisaluhan nga dugay nang gihikaw kanila sa panahon. (KATAPUSAN)