Amping, ayaw patakod
Nunot sa pagpatuman sa General Community Quarantine(GCQ) sugod karong adlawa, Hunyo 1, sa mga siyudad ug kalungsoran sa lalawigan, nagkadaiyang reaction ang gipabuhagay. May mga nalipay ug daghan ang nipadayag og tumang kabalaka sa mahimong sangpotanan ning bag-ong kaugmaran. Ubos sa ECQ, pinugngan ang imong panlihoklihok ug limitado lang sa pipila ka suok diin ka magpuyo. Ubos sa GCQ, medyo taastaas na ang imong maabot.
Ang mingaw nga aseras moalegre na og balik nunot sa pagpangabli og balik sa patigayon nga nakarga sa listahan ubos sa GCQ. Ang mga sakyanan maghuot na sab sa karsada. Kauban ang gitugutan nga mga pangpublikong sakyanan nga mohakot sa mga pasahero.
Limitado ra hinuon ang gitugotan nga makadagan ug gidaghanon sa mga pasahero nga makasakay.
Sa mga mamumuo, di hinuon tanan mobalik og biyahe aron manarbaho. Pipila lang ni sa mga talan-awon nga atong masaksihan sugod karong adlawa.
○ ○○
Apan dili tanan matawag nato nga naibtan og tunok. Daghan ang nipadayag og kabalaka. Sa social media, daghan ang wa mahimuot tungod sa pagtuo nga mas modaghan pa unya ang mga kaso sa Covid19 kon tugotan nang makagawasgawas ang mga tawo. Gihimo nilang sanglitanan ang kakulang sa disiplina sa uban sa Alaska, Mambaling bisan og gi-lockdown ang ilang dapit.
Mapugngan kaha ang paggaragara sa uban ubos sa GCQ? Usa ka inahan nahimangod og maayo pagpaubos sa Sugbo sa GCQ. Matod niya, sama ra nga wa maglantaw ang gobyerno sa kaugmaon sa frontliners diha sa mga tambalanan.
Kay kon mosulbong ang mga magpositibo, mosamot ka peligruso ang kahimtang sa medical frontliners. Kon sila matakdan, kinsa pa man ang mag-atiman sa mga gipang-Covid. Tinuod ba nga duna nay mga ginikanan niining medical frontliners nga naghunahunang paundangon nalang og trabaho ang ilang mga anak tungod sa kahadlok?
Sa usa sa iyang mga post karong bag-o, si higalang Engr. Mel Oplimo nihisgot niining iyang gitawag nga Fundamental Law of Protection batok sa Covid-19. Matod niya, isipon nato nga ang mga tawo sa atong palibot nga mga asymptomatic carrier sa Covid-19 nga mahimo kaayong makapanakod sa makamatay nga virus. Isipa sab nga ikaw asymptomatic ug mahimong makatakod sa mga tawo sa imong palibot.
Puno ni Engr. Mel, bansaybansaya ang imong kaugalingon pinaagi sa paggamit sa imong kahibalo nga dili ka makapanakod o matakdan ba kaha sa uban. Haum kaayo ang iyang gipaambit ning panahon nga nilugak ang pipila sa mga protocol nga gilatid sa atong pagpakig-away sa Covid-19. Sa mubo nga pagkaestorya, dili kita mokompiyansa.
Sundon ang tanang pahimagno sa mga tinugyanan sa panglawas. Dili lang kutob diha. Manginlabot kita sa pagpatuman niini ngadto sa uban. Kon sa atong tan-aw sila nagpabaya, angayan lang nga atong ipaambit ang unsay sakto.
Pahinumdum sa tanan ilabi na sa mga dapit nga kanunayng gihasol sa sakit nga dengue. Ayaw mo palipat. Basin ang Covid-19 ray naa kanunay sa inyong hunahuna. Nakasinati nata og mga pagbunok sa ulan.
Ang mga naandan nga gimbuhaton sama sa pagpanglimpiyo hatagan og seryusong pagtagad. Sa miaging ting-uwan, dengue ray atong gikahadlokan. Ang laing mga sakit nga dinala sa ulan sama sa sip-on, ubo ug trangkaso dili seryuso. Karon ubhon ka lang, maglain na ang imong hunahuna.