Aktibong diwa sa demokrasya

Unsay mahitabo sa budget sa dakbayan sa Sugbo ning tuiga? Pipila ka mga probisyon sa budget nga napasar sa Konseho gi-veto ni Mayor Michael Rama, apan kini gi-override usab sa mga konsehal.

Si Konsehal James Anthony Cuenco, nga nahinabi sa online news and commentary program sa SunStar Cebu nga ‘Beyond the Headlines’ sa Martes, Enero 23, 2024, niingon nga mopatigbabaw ang ilang pag-override.

Matod ni Cuenco nga mahimo hinuon nga modangop si Rama sa korte sa pagkuwestiyon sa pag-override sa Konseho apan nagtuo siya nga dili na kini moabot sa maong punto.

Si Konsehal Jocelyn Pesquera, vice chairperson sa budget and finance committee ug co-author sa 2024 annual budget ordinance, niingon nga ang gikuwestiyon sa mayor mao ang samang probisyon nga naa sa 2023 annual budget nga P50 bilyunes.

Ang Konseho unang niaprubar niadtong Disyembre 20, 2023 sa 2024 annual budget nga P19,998,463,532.30 sa general funds ug P2,095,399,689.40 sa special accounts. Apan giamendar kini niadtong Disyembre 27, 2023, uban sa pagdugang og P4 bilyunes, hinungdan sa pag-umento sa budget ning tuiga ngadto sa P25,833,177,745.20.

Unang napangayo ni Rama ang P100 bilyunes nga budget sa 2024, doble sa budget sa miaging tuig nga P50 bilyunes diin nahimo’ng kontrobersiyal human kapin sa P7 bilyunes lang ang nakolekta nga buhis ug ubang mga kinitaan sa Dakbayan.

Usa kini sa mga hinungdan nga wala motugot ang Konseho sa pagdoble sa kantidad sa budget ug gibase sa gibanabana nga kita ning tuiga aron dili mabalik ang nahitabo sa miaging tuig.

Ug niini, nagpakita sa hulagway nga nindot kini nga ehersisyo tali sa duha ka mga nag-unang sanga sa lokal nga kagamhanan, executive ug legislative, nga dunay baruganan ug pagkabana.

Labaw sa tanan, aktibo ang konsepto sa ‘check and balance’ sa kagamhanan aron motumaw ang labing mas maayo alang sa publiko. Kini ang diwa sa demokrasya.