Makalaban ka ba sa kaugalingon sa korte bisan di ka abogado?
Sa Pilipinas, ang usa ka tawo nga dili abogado dili maka-pratice sa balaod. Kinahanglan una siya nga mohuman sa kurso sa abogasiya, kaniadto Bachelor of Laws ug karon Juris Doctor na.
Kinahanglan sab siya nga mopasar sa Bar Exam, ang kinalisdan sa mga pasulit sa gobiyerno, mohurar isip abogado ug mopirma sa Roll of Attorneys.
Bisan kon abogado na, kinahanglan pa siya nga magpadayon sa iyang pagtuon sa mga balaod ug sa mga bag-ong desisyon sa Korte Suprema. Mao kini ang hinungdan nga ang mga abogado moagi sa Mandatory Continuing Legal Education.
Unsa man ang practice of law? Sa gisubay nga definition niini, “Practice of law means any activity, in or out of court, which requires the application of law, legal procedures, knowledge, training and experience.”
Apan limitado lang ang practice of law sa mga abogado. Ang Section 1, Rule 138, Rules of Court, nagkanayon, “Who may practice law. — Any person heretofore duly admitted as a member of the bar, or hereafter admitted as such in accordance with the provisions of this rule, and who is in good and regular standing, is entitled to practice law.”
Busa kadtong mga tawo nga wa makaseguro sa ilang mga katungod ubos sa balaod mokonsulta sa mga abogado nga maoy nasayod bahin niini.
Bisan ang usa ka abogado manginahanglan man og laing abogado kon dunay personal nga kasong giatubang tungod sa risgo sa gitawag nga “do-ityourself (DIY) lawyering.”
Apan mobalik ta sa pangutana kon ang usa ka tawo makalaban ba sa iyang kaugalingon sa korte bisan kon di siya usa ka abogado? Mao kini ang self-representation.
Lahi ang self-lawyering sa self-representation. Sa self-lawyering, abogado ang nilaban sa iyang kaugalingon. Sa self-representation, dili abogado ang nagrepresentar sa iyang kaugalingon.
Ang self-representation gitugotan ubos sa Section 34, Rule 138, Rules of Court. Kini nagkanayon, “By whom litigation conducted. — In the court of a justice of the peace a party may conduct his litigation in person, with the aid of an agent or friend appointed by him for the purpose, or with the aid of an attorney. In any other court, a party may conduct his litigation personally or by aid of an attorney, and his appearance must be either personal or by a duly authorized member of the bar.”
Gidasunan kini sa Korte Suprema sa kaso nga Santos vs. Judge Lacurom (A.M. No. RTJ04-1823, August 28, 2006). Ubos niini, ang usa ka party sa kaso mahimong mangunay sa pagrepresentar sa iyang kaugalingon o magpatabang sa usa ka abogado sa paghusay ug pagbista sa kaso gikan sa sinugdan hangtod sa katapusan sa bista.
Matod sa Labaw’ng Hukmanan ang self-representation dili matawag nga practice of law kay nanalipod siya sa iyang kaugalingon ingon nga ang usa ka tawo nga nagtambal sa iyang kaugalingon wa mag-practice og medisina.
Apan ang usa ka party kinahanglan nga magpili sa duha, siya ang molaban sa iyang kaugalingon o magpalaban siya sa usa ka manlalaban. Di siya makabalhin-balhin. Di mahimo nga kon maglisod siya sa paglaban sa iyang kaugalingon, magpatabang siya og usa ka abogado.
Mao kini ang risgo sa self-representation kay mahimong mawagtang ang iyang mga katungod, ilabi na kon dunay purohan nga mapriso siya. (edbarrita@gmail.com)