‘Environmental disaster’ nag-ung-ong sa jail

Ang padayong kakuwang sa septage treatment facility sulod sa male dormitoryo sa Cebu City Jail (CCJ), nga gipuy-an sa dul-an sa 9,000 ka persons deprived of liberty (PDL), usa ka katalagman sa kinaiyahan nga naghulat nga mahitabo.

Si City Councilor Nestor Archival niingon nga mokabat sa P100 milyunes nga budget ang gigahin alang sa sewage treatment plant aron makakolekta ug ma-treat ang wastewater sa pasilidad atol sa termino ni anhi’ng mayor Edgardo Labella.

Apan, ang proyekto wala pa ma-bid out upat ka tuig human kini gisugyot, si Archival niingon sa online news and commentary program sa SunStar Cebu nga “Beyond the Headlines” niadtong Lunes, Marso 25, 2024.

Ang CCJ male dormitory nahimutang sa uptown barangay sa Kalunasan atbang sa Cebu Provincial Detention and Rehabilitation Center (CPDRC).

Ang duha ka mga pasilidad duol sa Guadalupe River.

Niadtong Pebrero 21, 2024, usa ka motion ang gihimo sa City Council alang sa executive department nga unahon ang pagtukod sa wastewater treatment facility sa CCJ.

“Naa gyud na gilabay sa kanal or padulong sa river, so it’s really a disaster. Timan-i kanang Guadalupe River kay usa na sa gikuhaan nato og tubig kay naa nay tubig sa ilawom,” matod ni Archival.

Matod niya puno na ang septic tank sa male dormitory ug moawas sa matag higayon nga ang usa sa mga PDL moadto sa banyo.

“Hunahunaa, adunay 9,000 ka PDL nga mogamit sa CR (comfort room) kaduha o katulo sa usa ka adlaw ug kining tanan moadto sa kanal, moagas sa sapa,” matod niya.

Ang lokal nga magbabalaud niingon nga ang CCJ napugos sa paglabay sa hugaw nga tubig ngadto sa katubigan bisan pa sa posible’ng paglapas sa mga balaod sa environment.

“Unsaon nimo pag-manage? If you don’t release the waste in one week, the whole facility will be covered in human waste,” matod niya.

Sa pagsugod sa ika-16 nga Sangguniang Panlungsod niadtong 2022, si Archival niingon nga nipasar siya og resolusyon nga nagmugna og technical working group (TWG) nga gipangulohan ni City Councilor Francis Esparis, chairman sa committee on social service, aron paspas ang proseso sa bidding.

“Hangtod karon, hapit na lang mag-eleksyon, wala pa mapahigayon ang bidding,” matod ni Archval. Siya niingon nga nakadawat siya og unverified report nga 50 porsiyento sa budget sa proyekto gi-realign sa ubang mga programa.