Tam-is nga panimawos
Hinaot nga wa kang kapatubil gahapon. Kay sa ikaupat nga sunudsunod nga semana ni-us-os na sab ang presyo sa lana. Gamay ra hinuon ang laslas (25 sentabos sa krudo ug 15 sentabos sa kerosene), gani way us-os sa presyo sa gasolina. Apan ang maayong balita mao nga naputol nang
sunudsunod nga saka sa presyo.
Nagkaabunda ang mga ebidensiya nga human sa dulan sa lima ka dekadang pagkontrolar sa lana, nga makahimo sila pagpausbaw sa presyo sa bisan unsang hinungdan o bisan way hinungdan, di na kontrolado sa Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC) ang kalibotanong merkado sa lana.
***
Napasundayag ang hingpit nga ka-dominante sa OPEC niadtong Oktubre 1973 dihang ilang giputol ang suplay sa lana sa Estados Unidos kay nidapig sa Israel atol sa gubat sa Yom Kippur nga nisangpot sa kadaogan sa militar sa Israel.
Napilu-pilo og hangtod kaupat ang presyo sa lana sa Estados Unidos ug ubang kanasuran tungod sa oil embargo. Mao nga ang hingpit nga paglingkawas sa Estados Unidos gikan sa mga kuko sa OPEC giisip nga dakong kadaogan sa bag-ong panahon.
***
Ang labing uwahing pagkalukapa sa OPEC gihubad nga nagkahulogan sa hingpit nga pagkaparot sa Saudi
Arabia ug kaubanan sa gubat batok sa shale oil producers sa Estados Unidos. Kay sa niaging usa ug tunga ka tuig gipabahaan sa Saudi ug OPEC og baratong lana ang merkado sa kalibotan nga nakapugos sa shale oil producers sa paghunong sa ilang operasyon.
Sa pagsulbong sa presyo sa unang duha ka buwan ning tuiga, nakugang ang OPEC kay ang shale oil producers, nga ilang gituohan nga nangabangkarota na, di lang kay paspas nga nakabalik sa ilang operasyon apan nimatuod pa gyod nga makasukol na pagpabaha og baratong lana.
***
Gipasalig sa mga eksperto nga makapaabot ang mga konsumidor nga magpabiling barato ang presyo sa lana sa mosunod nga mga buwan. Gawas lang kon may seryusong hulga sa kalibotanong suplay gikan sa OPEC ug sa Estados Unidos.
O kon magkasabot na sila unsaon pagbahin ang kalibotanong merkado. Nga mahimong di mahitabo dayon. Kay ang mga Amerikanhon, nga mahimong mobalik pagpamaligya sa ilang lana sa ubang kanasuran, wa pa mahuman pagpanimawos sa OPEC.