Pakapin ra ang Sugbo
Wala'y bisan gamay nga panagana si kanhi Health Secretary Janette Garin sa paghangop sa Dengvaxia, ang labing una nga bakuna batok sa dengue, niadtong Disyembre 2015, unom ka buwan sa wa pa dasoni sa World Health Organization (WHO) ang pangangkon sa kaluwas ug ka-epektibo sa pagpamaligya sa bakuna ngadto sa publiko. Duha ang iyang sukaranan:
•Una, gihimo sa Pilipinas ang tanang tulo ka hugna sa pagtuon sa Dengvaxia busa ang mga eksperto nga Pilipinhon ang makapasalig sa kaluwas ug ka-epektibo ini; ug
•Ikaduha, dako ang kuwarta nga madaginot sa gobyerno. ***
Gibanabana ni Garin nga kapin sa P60 bilyones ang tinuig nga gasto sa gobyerno sa pag-atiman sa kaliboan ka pasyente sa dengue. Mao nga alang niya dako kaayo ang nadaginot sa nasudnong panudlanan ang ilang paggahin og P3.5 bilyones alang sa Dengvaxia.
Ang wa isulti ni Garin mao nga gamay ra nga bahin sa populasyon ang ilang nabakunahan ug busa padayon nga way panagang sa dengue ang kinabag-an sa katawhan. Gitumbok niya ang kanihit sa pundo nga mao'y hinungdan nga ang usa ra ka milyon ka bata nga nagpangedaron og 9 ngadto sa 14 ang nabakunahan.
***
733,000 ra ang nabakunahan sa Metro Manila, Central Luzon, ug Calabarzon. Nga posibleng usa sa mga hinungdan ngano nga gipuno ang Central Visayas sa orihinal nga tulo ka pilot regions karong tuiga.
Sa upat ka probinsiya sa rehiyon, Sugbo ra ang gihatagan sa libre nga bakuna (nakapasalamat tingali karon ang taga Bohol, Negros Oriental, ug Siquijor nga nalaktawan sila). Sa 323,779 ka bata sa mga dakbayan ug kalungsoran sa Sugbo nga nalista, 159,766 ang nabakunahan.
***
Naapil sab ang Sugbo sa mga sukaranan sa Sanofi Pasteur sa ilang pangangkon nga hangtod sa 70% sa mga molupyo mahimo nga nataptan na og dengue apan wa lang sila mahibawo. Gihimo ang pagtuon sa Sugbo ug San Pablo, Laguna, niadtong 2012, tulo ka adlaw sa wa pa tuguti ang Dengvaxia.
Nipasalig si Health Secretary Francisco Duque III nga iyang susihon ang tanang dokumento pagtino sa kamakiangayon sa pagpagamay sa Sanofi sa kakuyaw nga ang kinabag-an sa nabakunahan nga mga bata mameligro nga mahiagom sa mas grabe nga dengue.