Panghunaw ug panulisok
Ang kadaghan sa mga nangita og planggana nga kahunawan og responsibilidad sa nabulilyaso nga bakuna batok sa dengue nga Dengvaxia kalabwan lang sa mga nakakita na og matulisok sa P3.5 bilyones nga transaksiyon.
Ang labing dako og planggana, ug way makabasol niya, mao si Health Secretary Francisco Duque III. Kay chairman siya sa Civil Service Commission (CSC) dihang gihikay ang transaksiyon niadtong 2015. Siya hinuon ang labing takos nga mosusi sa kontrobersiya kay nahimo sab nga kalihim sa Department of Health (DOH) sa pamunoan ni kanhi Presidente Gloria MacapagalArroyo.
*** Manghodl an go gdiyutay an gk adako sap lang ga nan ik an hi Health Secretary Paulyn Ubial. Kay samtang supak siya sa libre nga pagpamakuna batok sa dengue, siya ra sab ang nipadayon sa pagpatuman ini. Gani siya ang nitugot pagpalapad sa programa. Nga gawas sa tulo ka rehiyon sa Luzon naapil na ang Sugbo.
Apan si Ubial ang labing daghan og matulisok. Kay bisan sa iyang pagsupak, gipugos siya sa pagpadayon sa pagpamakuna sa mga kongresista kansang mga distrito nahimutang sa pilot areas sama sa Metro Manila, Central Luzon, Calabarzon ug Sugbo.
***
Mao diay nga mas naghigwaos ang mga senador kay sa mga kongresista sa pag-imbestigar sa eskandalo. Kay kon magpatuyang sila og panulisok mahimo nga maunay sila o maduhig ang ilang kaubanan. Mahinangop ang mga senador sa pagbawos sa mga kongresista nga nagsige og bugalbugal paghingan nila nga "mabagal na kapulongan."
Napaso sab ang pinatuyangan nga panulisok sa mga turutot sa Malakanyang. Di nila mapaburot ang panghadlok sa Dengvaxia sa way pagsabotahe sa lehitimo ug mas dagko nga immunization programs sa gobyerno.
***