Inat-inat sa presyo sa lana
Sa wa pa ang duha ka sunudsunod nga semana sa dakong pagtidlom sa presyo sa lana, nga nitibugsok ang presyo sa krudo og P2.55 matag litro ug sa gasoline og P2.05 matag litro, nahiagom ang mga konsumidor og unom ka sunudsunod nga semana sa
makalilisang nga pagsaka sa presyo sa lana nga gipatongan pa g'yud sa bangis nga excise tax uban sa TRAIN Law ni Presidente Rodrigo Duterte.
Matod sa mga eksperto sa lana mao na ni ang atong masinati sa mosunod nga mga semana: Pulipuli nga pagsaka ug pagtidlom sa presyo.
***
Ilang gitumbok ang duha ka higanteng puwersa nga mao'y responsable sa linigwatay sa presyo sa lana sa merkado sa kalibotan:
•Una, ang SaudiArabia nga agresibo ug epektibo nga nangu sa Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC) sa paglaslas sa ilang produksiyon sa lana; ug
•Ikaduha, ang shale oil producers sa Estados Unidos nga nagsige og bantay sa salida sa OPEC ug non-OPEC countries nga gipangulohan sa Russia -mopahiyos sa ilang produksiyon kon barato ang lana apan abtik sab nga mopaburot sa ilang produksiyon kon momahal ang lana.
***
Nakatabang sa kawsa sa Saudi Arabia ug sa Russia mao ang pagsulbong sa demanda sa lana, gibanabana sa OPEC nga niabot og 1.6 milyones ka baril matag adlaw, tungod sa tingtugnaw ug sa malambuon nga ekonomiya sa nagkalainlaing mga nasud.
Ang pag-iban sa Saudi Arabia og 1.8 milyones ka baril sa ilang produksiyon sa lana matag adlaw ug ang gikahadlokan nga pagtidlom sa produksiyon sa Venezuela nga naputos sa politikanhong krisis gitakda nga makapabiling taas sa presyo sa lana.
Sa pikas nga bahin, may mga hulga sa padayong pagsaka sa presyo sa lana. Apil na ang gipangagpas nga pagsulbong sa produksiyon sa Nigeria, Libya, ug Iraq nga kon mahitabo manakod sa ubang OPEC ug non-OPEC countries sa pagpaburot sab sa ilang produksiyon.
Laing hulga mao ang padayon nga pagsaka sa produksiyon sa shale oil sa Estados Unidos ngadto na sa 11 milyones ka baril matag adlaw karong tuiga. Kon molugak ang kalibotanon nga demanda sa lana sa mosunod nga mga buwan, makapaabot ang mga konsumidor nga mobalik sa pagtibugsok ang presyo.