Sugyot nga wa mapatuman
Samtang nagsugod na ang imbestigasyon sa Kongreso sa pagtibugsok sa imbentaryo sa bugas humay sa National Food Authority (NFA), apil na sa pasangil nga wa mamalit ang NFA gikan sa mga mag-uuma kay nag-apas sa dagkong
komisyon nga makuha sa ilang kadagkoan sa importasyon sa bugas humay gikan sa ubang kanasuran, niluwat og bag-ong kasayuran ang Philippine Rice Research Institute (PhilRice):
•Sobra ang suplay sa bugas sa tibuok nasud sa unang tulo ka buwan ning tuiga; ug
•Di mabasol ang NFA sa ilang kapakyas pagpamalit og tipasi gikan sa mga mag-uuma.
***
Matod sa PhilRice tungod sa abundang ani sa lokal nga mga mag-uuma sa niaging tuig ug sa nahibilin sa imported rice sa 2017, may sobra pang tulo ka milyon ka tonelada nga bugas humay nga igo hangtod sa Marso 'ning tuiga.
Kanus-a gitakdang makadunggo nang 325,000 ka tonelada nga imported rice nga giaprobahan sa NFA Council dayong tapos sa niaging tuig ug makabuylo nang ani sa mga basakan sa Kabisay-an, Mindanao ug Luzon. Di ni maayong balita alang sa mga mag-uuma kansang ani mahimong langawon kay madungan sa importasyon.
***
Nipasabot ang PhilRice nga napakyas ang NFA pagpamalit og mas daghang lokal nga bugas humay atol sa ani sa niaging tuig kay mas taas ang presyo nga gitanyag sa pribadong mga negosyante: Ang P17 matag kilo nga support price sa NFA para sa uga na nga tipasi; apan ang P17 sa mga negosyante alang sa mao pay pag-ani nga mga tipasi.
Inay mogasto sa pagpauga ug pagpangita og pundohanan sa tipasi aron makabaligya sa NFA, gipili sa mga mag-uuma ang pagdiretso og tugyan sa lapyo pa nilang mga tipasi ngadto sa mga negosyante.
Niangkon ang PhilRice nga mas barato gihapon ang imported rice kay sa lokal nga bugas humay. Sa ato pa, mas makaayo alang sa mga konsumidor, kay matino man ang baratong presyo sa kamerkadohan, kon magpadayon ang gobyerno sa pagdasig sa importasyon.
Apan di sab mahimong pasagdan ang mga mag-uuma. Rekomendasyon sa PHilRice: Palambuon ang produksiyon ug ibanan ang gasto sa mga mag-uuma. Samang sugyot nga nadawat sa nangagi nga mga pamunoan. Samang sugyot nga padayong gipasagdan nga wa mapatuman.