Pagsakmit sa kadalanan
Mahimo ra g’yud tang pikatan ni Atty. Antonio Oposa, ang Sugbuanong kampeyon sa kalikopan nga nakaangkon na og kalibotanong mga pasidungog apan wa paminawa sa iyang kaugalingong nataran. Siya ang nagdasig nato sa makadaghan uyamot nga higayon sa pagsakmit pagbalik sa kadalanan gikan sa makahilo nga mga sakyanan.
Apan wa nato siya paminawa. Wa tingali ta moapil og panaway sa nangagi niyang mga pagsuway paghawan sa kadalanan sa dagkong mga dakbayan sa Sugbo ug Metro Manila alang sa katawhan sa pila ka adlaw sa tuig, apan wa ta mohangop sa iyang tambag.
* * *
Ang gisugyot ni Oposa gipatuman na sa labing dagkong mga dakbayan sa nagkalain-laing kanasuran: Labing dagko nilang kadalanan gitak-opan na gikan sa mga sakyanan sa weekends, o sa usa ka adlaw matag buwan; may pipila gani nga hingpit nang ni-ban sa mga sakyanan sa ilang city centers aron pagdasig sa ilang mga molupyo sa paglakaw o pagbisikleta.
Way makalalis sa dakong kaayuhan sa ilang gihimo: Nitibugsok hangtod sa 30% ang ilang polusyon; nitidlom ang gidaghanon sa mga nangasakit ug na-ospital; ug mas nilambo ang ilang mga ekonomiya.
* * *
Nagpanlingo tingali ka nga nagbasa ini. Kon magbaktas ta sa kadalanan sa mga sentro sa atong mga dakbayan, magkadusingot g’yud ta pag-ayo. Kay sementado nang tibuok palibot, giputol natong tanang kahoy ug ubang kapasilongan, wa na gani sidewalk nga maagian.
O tingali mas init na lang g’yud karon, salamat sa global warming. Kay niadtong mga bata pa mi, sayon ra namong gibaktas gikan sa among pinuy-anan sa San Isidro paingon sa Tabunok o sa among eskuylahan sa Poblacion sa Talisay City.
* * *
May masaaron hinuon nga mga timaan sa paghigmata sa pipila ka mga tagduma sa gobyerno ug pribadong sektor: Ang pasiunang mga lakang sa lokal nga mga opisyal pagtukod og bike lanes sa Metro Cebu; ug ang makakalikopan nga mga proyekto sa nagpakabanang developers.
Nakadapit sa akong pagtagad ang labing unang hinugpong nga proyekto sa Aboitiz ug Ayala groups: Mga pinuy-anan ug mga buhatan sa kinapusoran sa Mandaue City nga ang mga molupyo ug mga kawani hayahay nga manglakaw bisan asa tungod sa labong nga mga punoan sa kahoy ug mahigalaon nga kadalanan nga way mga sakyanan.