Gipaburot nga presyo
Bisan sa pasidaan nga mosamot pagburot ang alkanse sa National Food Authority (NFA), mas mahal ang presyo sa bugas humay nga makompra gikan sa ubang kanasuran ug mas daghan ang kahigayonan sa pangurakot, gitugotan ni Presidente Rodrigo
Duterte ang Government-to-Government (G-to-G) nga importasyon sa bugas humay aron mapuno pagbalik ang nabasiyo nga mga bodega sa NFA ug mobalik og us-os ang presyo sa commercial rice sa kamerkadohan.
Gipalabi sa presidente si NFA Administrator Jason Aquino nga mao'y namugos sa G-to-G. Gitangtang niya gikan sa NFA Council si Cabinet Secretary Jun Evasco kinsa niduso sa Government-to-Private (G2P), o importasyon pinaagi sa pribadong mga negosyante.
***
Human sa pagkatangtang ni Evasco, gitakda dayon sa NFA ang subasta sa G-to-G. Nga kaapilan lang sa Vietnam ug Thailand kay mao ra ang dunay Rice Trade Agreement sa Pilipinas. Di kaapil ang ubang kanasuran bisan mas barato unta ang ilang suplay.
Napakyas ang unang subasta niadtong Abril 27 kay mas taas ang presyo nga gibungat sa Vietnam ug Thailand kay sa presyo nga gitakda sa NFA. Mao'ng napugos ang NFA sa pagpataas sa presyo kay nag-apura g'yud sa pagkompra og 250,000 ka tonelada sa bugas humay.
***
Sa ikaduhang subasta nga gihimo gahapon, gitakda sa NFA ang mosunod nga presyo: $520.50 (P27,066) matag metric ton sa 25 percent brokens category; ug $531 (P27,612) matag metric ton sa 15 percent brokens.
Ang Thailand nitanyag og $520 (P27,040) alang sa 25 percent brokens. Ang Vietnam nitanyag og $517.50 (P26,910) alang sa 25 percent brokens ug $526.50 (P27,378) alang sa 15 percent brokens. Nanimahong maniobra ang tanyag sa Vietnam kay ang gipaapil sa subasta sa NFA mao ra ang Northern Food Corp, nga gipanagiya ra sab sa gobyerno, ug gidid-an sa pag-apil ang ubang exporters.
Natinuod ang kahadlok nga mas taas ang presyo nga makuha sa gobyerno kay sa pribadong mga negosyante. Among nahibaw-an nga mas ubos ang aktuwal nga presyo sa mas maayong klase sa bugas humay sa kamerkadohan sa Vietnam ug Thailand:
•$445 (P23,140) ra ang matag metric ton sa 5 percent broken rice sa Vietnam; ug
•$430 (P22,360) ra ang matag metric ton sa 5 percent broken rice sa Thailand.