Tinuod nga bugti sa utang

Niinsistir si Presidente Rodrigo Duterte nga bisan sa kadaghan na sa tabang nga gitunol sa China ug Russia ngadto sa iyang pamunoan, wa pa g'yud mangayo og bisan unsa nga bugti silang Chinese President Xi Jinping ug Russian President

Vladimir Putin. "Wa sila maningil og bisan papel o lapis," nipasalig siya atol sa diskurso sa Negros Occidental gikang niduaw sa Sugbo niadtong Domingo.

Sa makadaghang higayon gitataw sa presidente nga tinuoray ang pakighigala sa China ug Russia. Lahi sa ubang kanasuran ug kahugpongan --sama sa gisigehan niya og balikas nga Estados Unidos, United Nations, ug European Union-- nga naputos og mga kundisyon ang nangagi nga mga hinabang. Apan mahimong nasayop siya.

***

Mao ni ang pipila sa mga hinabang nga iyang giangkon nga nakuha na sa Pilipinas gikan sa duha ka bag-o niyang mga higala:

•Ang China nihatag sa Pilipinas og mga armas ug mga bala sa duha ka hugna --P370 milyones nga balor sa mga armas niadtong Hunyo sa niaging tuig ug laing 3,000 ka riple niadtong Oktubre; samtang

•Ang Russia nihatag sa Pilipinas og 5,000 ka ripleng Kalashnikov, usa ka milyon ka bala, 5,000 ka puthaw nga helment ug 20 ka trak niadtong Oktubre sa niaging tuig.

***

Ang mga lihok ni Presidente Duterte ug sa iyang mga sinaligan sa niaging mga semana mao'y abunda nga mga timaan nga nagsugod na og bayad ang iyang pamunoan sa mga pabor nga nadawat.

Labing bantang ang pagdumili sa presidente ug ni Foreign Secretary Alan Peter Cayetano pagkondenar, o bisan pagsaway na lang, sa pagbutang og missiles ug pagpatugpa og mga ayroplano'ng may mga bomba sa Spratlys.

***

Hangtod karon nagdumili si Presidente Duterte ug iyang economic managers paghisgot pila nay utang sa Pilipinas gikan sa China. Wa sab sila motabi pila ang interes nga gipahamtang.

Makapabalaka ang pagkuha sa China sa mga pantalan ug ubang luna sa kanasuran nga wa kabayad sa ilang utang. Labaw'ng makapa-alarma ang pangangkon sa mga pamantalaan sa China nga ang natural resources sa Pilipinas mao'y kolateral sa atong utang nga gibanabana sa mga eksperto nga moabot og $123 bilyones nga moburot ngadto sa usa ka trilyon US dollars sa mosunod nga 10 ka tuig.