Maniobra ni Arroyo
Human nipasalig si House Speaker Gloria Macapagal Arroyo nga di niya dasonan ang baruganan sa iyang gipulihan nga si Pantaleon Alvarez nga kanselahon ang piniliay sa sunod tuig ug nga ipunon ang botasyon sa mga kongresista ug mga senador sa pag-usab sa 1987 Constitution pinaagi sa constituent assembly.
Nisibaw dayon ang pasiunang mga reaksiyon sa paghangop. Kay sa kataposan may nakada na g’yud og buot ug nakasablig og bugnaw nga tubig sa binuang nga mga sugyot ni Alvarez. Hangtod nga gipahinumdoman ta sa mga senador nga si Arroyo mas mat-an pa kay sa iyang gipulihan.
Alang ni kanhi kongresista Erin Tañada ang mga panghitabo sa mosunod nga duha ka buwan maoy motino mahinayon ba ang piniliay unya sa Mayo 13, 2019. Sama sa mga senador wa say salig si Tañada sa mga pamahayag ni Arroyo.
Matod niya nisuway sab si Arroyo sa pagpamugos sa pag-usab sa batakang balaod atol sa iyang pamunoan apan nabaraw siya sa kusganon nga pagsupak sa katawhan. Nipasidaan siya nga mahimong mas kusganong maniobra ang mosunod tungod sa alyansa sa mga puwersa nilang Arroyo ug Presidente Rodrigo Duterte.
Bisan sa gipatuo nga maglisod na og kab-ot og quorum ang House of Representatives kay malinga na sa pagpangandam sa pagpasaka sa ilang mga certificates of candidacy karong Oktubre ug kon may quorum man mahigot na sa pagtuki sa gisugyot nga nasudnong budget sa 2019, nabalaka si Tañada nga mahimong iduso gihapon ang charter change (cha-cha).
Kon makalusot ang cha-cha karong tuiga, mahimong wa nay piniliay sa sunod tuig. Ug mahitabo ang gikahadlokan nga paglugway sa termino sa mga naglingkod karon sa gahom ug sila nay moduma sa hingpit nga pag-usab sa sistema sa gobyerno ngadto sa federalismo.
Apan ang tinubdan sa labing dakong kabalaka ni Tañada mao ang hukom sa Korte Suprema sa petisyon nga nangayo og katin-awan kon buwag o ipon bang botasyon sa mga senador ug mga kongresista sa pag-usab sa batakang balaod.
Ang Labaw’ng Hukmanan nitataw nga ang petisyon angay’ng adto una ipasaka sa Regional Trial Court (RTC). Matod ni Tañada ang abogado nga nipasaka sa petisyon, nga mahimong mosunod dayon sa giya sa mga mahistrado, gidudahang sinugo ni Arroyo.