Langay ug taphaw nga tubag

Salamat nga sa kataposan nitingog na ang Department of Agriculture (DA) sa Central Visayas. Kon basehan ang kasayuran nga nagsugod og pangamatay ang mga baboy sa Cadulawan, Minglanilla, sa unang semana sa Disyembre, naabtan ang DA og dul-an tulo ka buwan nitubag sa

kabalaka nga nasudlan na sa African Swine Fever (ASF) ang Sugbo.

Pero ang kasayuran nga gihatag ni DA Regional Director Joel Elumba di hingpit nga makapapas sa mga pagduda. Igo lang siyang niingon nga nagpadayon pang laboratory tests sa blood samples nga ilang nakuha sa mga baboy.

***

Dul-an tulo ka buwan nang nangamatay ang mga baboy, wa pay resulta ang laboratory tests? Sa hanap nga istorya ni Elumba, masabot nga duna nay resulta pero di pa nila ikapahibawo sa publiko. Kay nagkinahanglan pa sila og confirmatory tests.

Bisan wa pa mapahibawo ang resulta, si Elumba nipagamay nang daan sa posibleng mga hinungdan sa sakit sa mga baboy. Gibasol niya ang daghang uwan nga gibubo sa Sugbo sa nangaging mga buwan nga, niya pa, kasagarang moresulta sa hog cholera ug sa Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome (PRRS).

***

Sa kinatibuk-an niyang pakighinabo sa mga sakop sa media, wa gani maghisgot si Elumba kon duna bay nangamatay nga mga baboy. Igo lang siyang nagbalikbalik og pasalig nga ang nag-usab-usab nga kahimtang sa panahon maoy posibleng hinungdan sa mga sakit.

Bisan sa pagpahibawo nga nanguha sila og blood samples, wa niya isulti kon patay o buhi bang mga baboy nga gikuhaan. Basketbolista si Elumba sa iyang kabatanon pero di na igong rason nga pasobrahan ka-defensive ang iyang sulti.

***

Gi-upawan sang Elumba ang pahibawo ni Barangay Kapitan Boboi Geonzon nga labing menos 3,600 ka baboy ang nangamatay sa Cadulawan. Matod niya nga wa anang gidaghanona bisan ang tibuok Minglanilla. Kon kapamatud-an ni Geonzon ang iyang mga numero, mabisto si Elumba nga wa magtuman sa iyang trabaho.

Pero may sulti si Elumba --nga wa gihapon niya klaroha-- nga nagpasumbingay nga mas daghan ang mga kaso --nga wa niya klaroha kon suspitsadong ASF ba-- kay sa gipaabot. Matod niya nangayo sila og dugang test kits aron nga makahimo og tests sa dugang nga mga baboy ang Cebu Provincial Veterinary Office.