Dag-anan sa cha-cha

Unsa may mas dakong bugalbugal sa kinatas-an nga balaod sa nasud, ang 1987 Constitution:

Ang nagpadayon nga pagpangolekta og pirma sa People’s Initiative, nga gidudahang gipasiugdahan sa mga kongresista, nga nagsugyot nga usahon na lang ang botasyon sa House of Representatives ug Senado–nga sa ato pa lamyon sa 316 ka kongresista ang 24 ka senador–sa pag-usab sa konstitusyon; o

Ang awhag sa mga senador nga himuong mas sayon pa gyod ang charter change pinaagi sa pagsumpay og “unless otherwise provided by law” ang economic provisions nga gusto nilang usbon.

***

Nia ang mga numero nga gikinahanglan: Kon matuman ang plano sa mga kongresista nga gipangulohan ni House Speaker Martin Romualdez, kinsa gipasanginlang nipabaha og kuwarta pagtigom sa mga pirma, 255 ka boto sa hiniusang botasyon ang gikinahanglan pag-usab sa konstitusyon (¾ sa 340 ka kongresista ug senador) nga daling makuha bisan pa og mosupak ang tanang 24 ka senador; o Kon matuman ang rekomendasyon sa mga senador, yanong mayoriya sa buwag nga botasyon ang gikinahanglan sa pag-usab sa konstitusyon, 159 (imbes 261) ka kongresista ug 13 (imbes 18) ka senador. ***

Ang mga sugyot sa mga senador ug mga kongresista, nga pulos nanglaktod sa mas kuti nga mga lagda nga gitakda sa konstitusyon, nibisto sa tinuod nga tuyo nga sukwahi sa ilang mga pangangkon para sa nasudnong kalamboan:

Silang Romualdez ug mga kongresista mohimo sa bisan unsang maniobra pagpadako sa ilang gahom ug pagdugang sa ilang termino; samtang

Silang Zubiri ug mga senador mosugot sa bisan unsang palusot basta magpabilin ang mas dakong gahom ug pork barrel sa Senado.

* * *

Unsa man ang atong mahimo pagpanalipod sa Konstitusyon gikan sa paugat sa mga politiko? Kon namirma ang mga botante bugti sa P100 nga suborno o saad sa ayuda, unsa may atong dag-anan kon buhian ang mas daghang kuwarta pagpalit sa mayoriya sa ipahigayon nga nasudnong plebisito? Kon padayon tang mag-agad sa mga politiko, wa tay mahimo. Kon padayon tang mangiyugpos, ug igo lang manghinaot nga mag-unay ang mga naa sa gahom aron mabaraw ang mga abuso, seguro tang mapilde. Pero kon magkasabot ug makamatngon nga ang katawhan maoy angay nga manimon sa nasud, dako ta og dag-anan.