Sinug sa wa pang Santo Niño
Ning ika-503 nga anibersaryo sa Kristiyanismo sa Pilipinas nga nagsugod sa Sugbo, ug atol sa pagsaulog sa Piyesta ni Señor Santo Niño sa Dakbayan sa Sugbo karong adlawa, makahuloganon ang pagsusi sa kasaysayan sa sayaw sa Sinulog nga:
• Gikan sa tradisyonal nga sayaw sa pangaliya sa mga deboto sud sa Basilica Minore del Santo Niño di lang atol sa Piyesta Señor kon dili sa tanang adlaw sa tibuok tuig;
• Niawas sa kadalanan, giapilan sa mas daghang katawhan, nahimong labing dako nga kasaulogan sa nasud, ug gani gisayaw na sa Filipino communities sa nagkalainlaing kanasuran sa kalibotan.
***
Labing yano nga subay sa gigikanan sa Sinulog akong natsambahan sa sinuwat ni Hideki Yamaji, consul general sa Japan sa Cebu, nga nakahinabi ni Dr. Ceasar Nimor, choreographer ug associate professor sa Matias H. Aznar Memorial College of Medicine:
• Ang Sinug sa pangaliya nga gisayaw sa kapin na sa 400 ka tuig sa mga mamaligyaay og kandila sa Basilica;
• Ang Sinug sa gubat kinopya sa Sinug sa Basilica ug gipasiugdahan sa Turang Dance Troupe nga gipangulohan ni Buenaventura “Turang” Diola, pero;
• Ang orihinal nga Sinug gisayaw na sa mga Sugbuanon isip halad para sa ilang mga Anito sa wa pa moabot ang mga Katsila sa 1521.
***
Gihulagway ni Nimor, nga usa sab ka choreographer, ang kalainan sa mga Sinug sa Pangaliya ug gubat:
• Ang mga manayaw sa Sinug sa Pangaliya wa magbitbit sa imahe ni Sr. Santo Niño (kay giisip nga pagbugalbugal sa karaang panahon) kon dili nagsayaw sa atubangan sa altar sa Basilica Minore del Santo Niño; samtang;
• Ang Sinug sa gubat naghulagway sa away sa mga Sugbuanon ug sa Islamic people, nga ginganlan og moromoro, ug ang gubat giapilan sa mga Katsila atubangan sa imahen ni Señor Santo Niño.
***
Ang bag-ong sayaw sa Sinulog gibase sa paghulagway ug pasundayag ni Estelita “Titang” Diola, anak ni Turang Diola, dihang gikonsulta siya sa wa pa ilusad ang labing una nga Sinulog Grand Parade niadtong 1981.
Wa g’yud tingali magdahom ang atong katiguwangan nga nagpasiugda sa Sinug nga ang ilang gisugdan nabantog na sa tibuok kalibotan. Gihimo nang kahimanan sa higanteng mga negosyo. Ug puhalay sa hakog nga mga politiko.