7 ka rason nga patay nang cha-cha
1. Desisyon sa Korte Suprema nga sinuwat sa Sugbuanong kanhi Chief Justice Hilario Davide Jr. sa Santiago v Comelec case sa 1997 nga ang Republic Act 6735 (Initiative and Referendum Act sa 1989) di igo nga sukaranan sa people’s initiative pag-usab sa 1987 Constitution;
2. Opinyon ni retired Supreme Court Associate Justice Adolfo Ascuna Jr., nga mas unang gipadayag ni Kongresista Edcel Lagman, Presidente sa Liberal Party (LP), nga kinahanglang mopasar ang Kongreso og bagong balaod nga mopuli sa RA 6735 paghatag og klarong sistema sa people’s initiative ug referendum;
* * *
1. Desisyon sa Korte Suprema nga sinuwat ni kanhi Senior Associate Justice Antonio Carpio sa Lambino v. Comelec case sa 2006 nga ang people’ initiative para lang sa constitutional amendment (kausaban nga di mousab sa batakang prinsipyo ug substantial provisions sa konstitusyon) kay ang constitutional revision (sama sa gisugyot nga joint voting sa House ug Senado pag-usab sa konstitusyon) mahimo lang sa constitutional convention o constituent assembly;
2. Pagpahamtang sa Commission on Elections (Comelec) og indefinite suspension sa pagdawat sa signature sheets sa nagpadayong people’s initiative samtang gisubli ang Comelec Resolution No. 10650 nga nagtakda sa mga lagda sa people’s initiative;
* * *
1. Nga klarong na-impluwensiya sa pahinumdom nilang Justice Carpio ug Justice Azcuna nga ang desisyon sa Lambino v. Comelec nagdili sa Comelec pagtagad sa bisan unsang petisyon sa initiative pag-usab sa konstitusyon hangtod nga wa pay bag-ong balaod nga mapasar sa pagpatuman sa sistema;
2. Unang nalubay ang pag-insistir ni Comelec Chair George Garcia nga ministerial ang ilang pagdawat sa signature sheets tungod sa pagsaway sa iyang karibal nga si Atty. Romulo Macalintal (abogado ni kanhi Bise Presidente Leni Robredo nga nidaog batok sa election protest sa 2016 nga gipasaka ni Garcia para sa iyang kliyenteng si Presidente Ferdinand Marcos Jr.) nga ilegal ang pagdawat sa election officers sa mga pirma bisan wa pay petisyon sa people’s initiative nga napasaka atubangan sa Comelec; ug
* * *
1. Pagkakak ni House Speaker Martin Romualdez, human nabisto ang iyang koneksiyon sa people’s initiative ug human gipasanginlan ni Senador Imee Marcos nga baga og nawong, pinaagi sa pag-awhag nga angayng magmatngon sa iyang pinulongan ang iyang ig-agawng senadora kay nagsunod sab sa kontrobersiya ang mga bata.