Labwanay sa utang
Kon padayong mogasto ang administrasyon ni Presidente Ferdinand Marcos Jr. labaw sa kita sa nasudnong ekonomiya, mahimo nga malabwan pa niya ang makalilisang nga utang nga gibilin sa pamunoan ni kanhi presidente Rodrigo Duterte.
Pagtapos sa 2023, o usa ug tunga ka tuig human nibanos si Marcos sa Malacañang, nipahibawo ang Bureau of Treasury nga niburot ang nasudnong utang ngadto sa ₱14.62 trilyones. Kon ipasikad sa banabana nga 110 milyones nga nasudnong populasyon, utangan og ₱132,909 ang kada Pilipino, apil na ang bag-o pang nahimugso nga mga bata.
Kay nagbilin man si Duterte og ₱12.79 trilyones nga utang sa iyang pagkanaog sa puwesto sa udtong tutok sa Hunyo 30, 2022, makapakugang ang mas paspas nga pagpangutang ni Marcos: ₱1.83 trilyones sud lang sa usa ka tuig ug unom ka buwan. O ₱101.7 bilyones kada buwan.
Mas agresibo ang pagpanghuwam ni Marcos. Kay sa makapa-alarma nang daan nga pagpangutang ni Duterte gikan sa Hulyo 2016 hangtod sa Hunyo 2022 nga niabot og average nga ₱1.065 trilyones kada tuig. O ₱88.75 bilyones kada buwan.
Mas makahahadlok ang pagpangutang ni Marcos kon ikumparar sa kamabinantayon sa administrasyon ni anhing presidente Noynoy Aquino. Kinsa, sa tibuok unom ka tuig niyang termino gikan sa Hulyo 2010 hangtod sa Hunyo 2016, nakautang lang og ₱1.37 trilyones. O ₱228 bilyones kada tuig. O ₱19 bilyones kada buwan.
Ang ₱19 bilyones nga binuwan nga utang ni Aquino 21% ra sa ₱88.75 bilyones ni Duterte. Ug 18% ra sa ₱101.7 bilyones ni Marcos.
Maglisod si Marcos pagpasabot sa mas dako niyang utang. Kay si Duterte maka-rason sa dakong gastohan sa COVID-19 (apil nang ₱42 bilyones nga eskandalo sa Pharmally). Mapugos siya pagtulisok ni Duterte nga nilubong pag-ayo sa ekonomiya, maong kinahanglan siyang mangutang og mas dako aron paghaw-as ini. Nga segurong makapasamot sa ilang bugno.
Bisan unsaon pa og karambola, maamgohan sa katawhan ang kabiya nilang duha sa administrasyong Aquino: Nga nilampos pagpalambo sa nasudnong ekonomiya nga way paturagas nga pagpangutang, nga way gastusong mga laag ug kiat-kiat, nga way pagpasamot sa pangurakot sa tanang ahensiya, ug nga way laktod nga pinatyanay.