‘Ang Pag-usbaw sa mga Partido sa Rehiyon'

ANG POLITIKA usa ka kalihokan nga dulot sa bukog ug nakakulit na sa hunahuna ug handurawan sa kada Pilipino gikan sa iyang pagkahimugso hangtud sa pagpahulay nga dayon. Maoy kinaon sa matag adlaw sa mga anak sa mga politiko ang mga panagbangi, intriga, bikil, arte sa panglimbong, pagtraydor ug pagpatay – ang mga sangkap sa atong tipo sa politika. Mao na nga maingon nato nga ang enggrandeng pagtraydor nga ningbunga sa pagbuno kang Julius Caesar sa iyang suod nga higala, si Brutus, usa ka Senador, dili lang nahitabo sa Roma. Dakong buhi siya uban kanato. Ang kalainan lang sa kaniadto kay karon atong gipausbaw ang konplikto ug apil na ang Simbahan ug Hudikatura sa lamoklamok.

Ang way katagbawan nga kahakog sa bahandi, titulo, gahum ug uban pang mga posisyon ug pribilihiyo nag-una pa sa pagkahimugso ni Kristo. Kana lamang kay ang kaliwatan ni Brutus mora

Continued Continued from from page page 1 1 og mas daghan, mas mangtas, mas dulumtanang, mas salikwaot ug mas mangilngig pa kay sa orihinal ug pipila kanila nahimong gutom nga hayop nga di gyud matagbaw sa gahum sa politika. Niining panahona ang mga sakop sa Liberal Party panagsa ra nimong madunggan. Ang mga kutib-kutiban og baba sa taas ug ubos nga balay balaoranan mga sakop sa ubang partido ug party list.

Ang LPS mao na karon ang mayoriya sa PDPLABAN ug tungod niini, mora og ningbalik ang malipayong adlaw alang sa LP. Kun anaa may partido nga hapit na mapuo, kini mao ang PDP-LABAN. Ang makapatulo lang sa luha sa maong kombinasyon sa komedya ug kasubo mao ang kamatuoran nga dunay mga loyalista si Duterte sa ubos nga balay balaoranan nga gikuhaan og pondo para sa ilang distrito samtang kadtong nangusog gyud og kombati kontra ni Digong panahon sa kampanya gihatagan og dako nga pondo. Hinoon, mao man gyud na ang kinaiya sa mananap bisan sa panahon pa sa Imperyong Romano mao nga di na ta mahibulong.

Demodo, tama sa akong tan-aw nga si Davao City Mayor Inday Sara Duterte-carpio nagauna karon sa organisasyong Hugpong ng Pagbabago. Wa sab ko masorpresa o makugang ngano nga ang mayoriya sa mga lideres sa politika sa Region XI hinayhinay nga nagaduol sa HNP ug nagahubo sa ilang tradisyonal nga ilhanan sa politika.

Oo, balwarte sa politika ni Pres. Rodrigo R. Duterte ang Davao kun diin giamoma ni Atty. Jesus “Chito” V. Ayala ang PDP hangtud nga nahimo kini nga usa ka nasudnong partido politikal. Ang atong Presidente mismo ang usa sa mga orihinal nga sakop nga nagpundar sa PDP. Apan nganong makaingon ko nga ang kamatayon sa partido magsugod sa Davao? Maghimo ta og detalyado nga pagtuki sa politika.

Importante natong mahibaw-an nga sulod sa mga nangaging katuigan, ang panaghigalaay ug pakipagtambayayong sa mga lideres sa politika ug mga lideres sa pamatigayon sa Region XI ninglabang na ug molabaw pa sa panagbingkil sa partido politika ug ideolohiya. Lagmit nga ang mga Uy sa Compostela Province, Malanyaon ug Dayanghirang sa Davao Oriental, Duterte sa Davao City, Del Rosario ug Floirendo sa Davao del Norte ug Bautista sa Davao Occidental ningdagan ilawom sa nagkalainlain nga bandera sa politika apan kun maghisgot na gani og interes sa rehiyon kini silang tanan mohukas sa ilang mga sinina nga lainlain og kolor ug motrabaho nga nagkahiusa. Mao na nga gawas pa sa Regional Development Council anaa ang Davao Integrated Development Program.

Kining bugkos sa panaghigalaay ug panaghiusa sa mga programang pangkalamboan ang nagaduso ug nagpalahutay sa pag-usbaw sa ekonomiya (12%) sa Region 11. Kini nga pag-usbaw halos doble sa ginatagamtan sa tibuok nasud. Ang mga probinsya ug mga siyudad ang paboritong mga dunggoanan sa mga puhonan sa Mindanao. Ang rehiyon ang sentro sa nagausbong nga industriya sa saging nga nagahatag og permanenteng trabaho sa gatusan ka libo ka mga tawo ug nagahatag usab og income sa labaw pa sa 300,000 ka gagmayng negosyo nga nakabase sa panimalay.

Ang mga bilyones ka pesos nga gikan sa mga sweldo sa mga tawo ug ang kitaon sa pagtumod sa saging ngadto sa ubang nasud molatay sa kaugatan sa ekonomiya ug mobalik sa rehiyon ug mao kini ang rason nga himsog ang ekonomiya ug paspas ang tubo sa negosyo ug daghan og dayo ang Davao City nga nangita og trabaho.

Sa iyang pakigpulong atubangan sa ubang mga lideres sa paglunsad sa HNP, gibatbat ni Mayor Inday ang kaimportante sa pagsabwag sa mga puhonan sa mga nanag-unang industriya ngadto sa ubang sentro sa kalamboan sa rehiyon aron di magpunsisok sa Davao City.

Ang panagbugkos sa rehiyon sa Davao usa ka maayong pagtulun-an ug modelo sa politika. Dihang ang kanhi mga haligi sa Liberal Party gikan sa Surigao del Sur, Rep. Johnny Pimentel ug Rep. Rey Umali sa Mindoro, ninglatas og mga utlanan sa probinsya ug kauban ni House Speaker Bebot Alvarez ningdasdas sa Davao del Norte ug ningmando nga distrungkahon ang mga quarantine foot ug mga tire wash checkpoint, ang tanan nga mga lideres sa rehiyon nagtagbo ug naghiusa sa pagpakita sa ilang pwersa didto sa Tagum City. Ang mga nanulong sa politika – si Pimentel ug Umali – ningdeklara, nga mora og nanghulga sa mga negosyante ug mga trabhante sa mga plantasyon ug nagpasiklab sa ilang mensahe sa mga lideres sa politika sa rehiyon nga maghimo sila og miting sa komite sa Tagum.

Ang tumong daw nila mao ang pagtanggal sa mga quarantine checkpoint sa mga karsadang publiko nga nagasubay sa mga kasagingan. Sa naandan nga drama-drama, giataki nila ang mga tag-iya sa plantasyon, gipunting pa gyud ang mga Floirendos sa TADECO, nga matud pa nila gahatag og mas dako nga balor sa saging kay sa publiko. Kulang og kasayuran ug kahibalo kining duruha. Tanggala ning mga quarantine station, nga sa ilang kaignorante ilang ginakonsidirar nga babag sa mga karsada, ug di moabot og tuig ang gikalisangan nga fusarium wilt, nga mas popular sa gikahadlokang pangalan nga Panama disease, mokaylap ug mopuo dili lang sa plantasyon sa saging sa TADECO nga gipanag-iya sa mga Floirendo kundili ang tibuok industriya sa saging.

Segurado ko nga ang liderato sa rehiyon dili motugot nga mao ni ang mahitabo. Mas modaghan ang mga way trabaho sa rehiyon nga kinahanglang atimanon kay sa mga OFWS sa Middle East. Gub-a ang industriya sa saging ug imong gipatay ang himsog ug piskay nga ekonomiya sa rehiyon. Segurado ko nga ang mga lideres dili motugot nga ang insurhensya ug kriminalidad mao ang modominar tungod sa kayagaw sa ekonomiya ug pagkawala sa kapanginabuhian sama sa mga panghitabo sa Surigao del Sur ug Mindoro.

Wa mag-usik-usik og pulong si Inday Sara. Bisan ang iyang mga komedya may puntariya. Sa mga naminaw niya sa Tagum sa ning-aging semana, iyang gideklarar nga modagan siya pagka Kongresista ug mokandidato pagka Speaker sa House of Representatives. Ug naa pay tulukibon nga mensahe. Kauban niya sa maong panagtapok si Rep. Tonyboy Floirendo, suod kaayo kaniadto nga higala ni Speaker Alvarez. Pagkasayang. Morag usa ray tinai niining duha tungod sa pagkasuod. Pipila pa lang ka bulan ang nangagi nga gibalita nga nasi-ak ang panaghigalaay niining duha tungod sa bikil sa ilang mga minahal. Lahi diay. Mokompisal ko dinhi nga kausa ningsulay ko niadto sa pagpahiuli sa ilang maayong kabubuton. Ang akong nakuha gikan kang Bebot ang pamahayag nga “dili lang ni bahin sa panaghigalaay, kundili labaw pa”. Nahiugnok sa maong tubag, wa na nako mapangutana kun unsa gyud ang rason. Karon nagsugod na ko og sabot sa mga rason.

Taliwala niining mga mahinungdanong katikaran sa politika sa Davao, ang mga haligi sa politika sa North ug Central Luzon nga nailhan nga mga lideres sa mga partido politikal sa rehiyon nakitan nga nag-uban-uban sa mga lideres sa politika sa Rehiyon sa Davao nga mga lubasang sakop sa HNP. Daghan ang akong nakitan nga mga lideres sa politika nga anaa sa poder sa Metro Manila, North ug Central Luzon nga nagbalikbalik sa Davao. Sa akong pagtuo, ganahan sila sa dagat, sa agila, sikwate ug pagkamaabiabihon sa mga lideres sa Rehiyon sa Davao. Posible sab kaha nga ang akong nakita ang pagbarog sa mga partido politikal sa rehiyon.