Potrzeba przetrwania

Poruszająca saga żydowskiej rodziny, która musiała zmierzyć się z piekłem, jakie zafundowali im hitlerowcy. Tytułowi dwaj bracia przychodzą na świat w Berlinie tego samego dnia, kiedy w Monachium rodzi się NSDAP. I choć tak naprawdę nie mają więzów krwi, to wychowują się razem – jako bliźniacy. I być może tak by zostało, i Otto nigdy nie dowiedziałby się, że jest adoptowanym Aryjczykiem, gdyby nie sytuacja w kraju i niemieckie czystki rasowe. Chłopak zostaje zabrany z domu, musi rozstać się z matką, ojcem i bratem Paulusem, by w niemieckim wojsku szkolić się w zabijaniu znienawidzonych przez Niemców Żydów. A jego rodzina skazana jest na powolne umieranie. Podobnie jak wielka miłość obu braci, także „nieczysta rasowo”, Dagmara.

„Dwaj bracia” to opowieść o dziecięcych miłościach, które rzutują na całe dorosłe życie. O niesamowitej wręcz chęci przetrwania. To, co potrafi zrobić człowiek, na co się zdobyć, aby po prostu przeżyć, bardzo dobrze wiedzą ci, którzy będąc Żydami, mieszkali w Berlinie. Obserwowali, jak Hitler dochodził do władzy. Przez lata tracili nie tylko majątki, ale także zdrowie, rodziny, przyjaciół, a wreszcie – resztki ludzkiej godności.

To książka bardzo wartościowa, ale także niezwykle smutna. Bo gdy poznajemy dwóch głównych bohaterów, to doskonale wiemy, co ich w gruncie rzeczy czeka. Kartka po kartce jesteśmy z nimi, ale przecież nic nie możemy dla nich zrobić. I choć finał może być nieco zaskakujący, to czy można mówić o happy endzie? Czy taka historia mogłaby mieć w ogóle dobre zakończenie?

ADAM OWCZAREK BEN ELTON. DWAJ BRACIA (TWO BROTHERS). Przeł. Elżbieta Maciejewska. Wydawnictwo ZONA ZERO, Warszawa 2015. Cena 44,90 zł.