Fałszywa łata
Proszę o diagnozę nazwiska Falszewski. W Polsce jest nas około 50. Najwięcej w Bydgoskiem. W Niemczech nazwisko to występuje tylko w zachodniej części i też jest nieliczne. Często w urzędowych pismach moje nazwisko jest mylnie wpisywane (Faliszewski). Ktoś zasugerował mi, że pierwszy człon pochodzi od Falschheit (niem.), czyli fałsz. Nie ma to jednak nic wspólnego z moją osobowością.
Widziałbym dwa możliwe objaśnienia. Pierwsze, od chwalić lub chwała, z typowym dla Małopolski i Mazowsza fonetycznym przejściem chw- w f-, a być może wtórnie, od imion złożonych typu Chwalimir czy Chwalisław. Drugi trop wiedzie do słowa fałsz rozumianego jako defekt lub brak, jak tłumaczy J. Karłowicz, wskazujący także ślad… krawiecki, gdyż fałszem nazywano wszycie w drogi materiał innego, tańszego.
Proszę o podanie pochodzenia nazwisk Rozmiarek. Wiem, że wywodzi się z Wielkopolski i że osób o tym nazwisku jest w kraju około 1200, oraz o wyjaśnienie nazwiska Jonowski. Wiem, że ludzi o tym nazwisku jest ok. 30 w Polsce wywodzących się od dziadka ze strony matki i jego rodzeństwa, z pogranicza Polski z byłymi Prusami Wschodnimi.
Stanisław Rozmiarek Rozmiarek to mały rozmiar (wielkość, wymiar). Ale rozmiarem zwano też garniec (miarę) piwa, więc może kufelek? Z kolei czasownik rozmiarkować znaczył rozważać, przemyśleć. S. Reczek cytuje XVI-wieczną Kronikę B. Kromera: Posłał król do Spiża dla rozmiarkowania granic z Węgrami. Nazwisko Jonowski, podobnie jak Jonos, Jonota czy Jonowicz pochodzi od imienia Jan używanego w Polsce od XIII wieku.
Mam 20 lat, ale bardzo mnie interesuje historia, szczególnie historia mojej rodziny. Razem z tatą próbowaliśmy zrobić drzewo genealogiczne, ale doszliśmy tylko do roku 1891. Bardzo interesują mnie dwa nazwiska, które noszą na pewno tysiące ludzi, ale o których zupełnie nic nie wiem. Skąd się wzięły, czy są to typowo polskie nazwiska, czy nie. Chodzi mi o nazwisko Adamczyk i Łasut. Marcin
Oba nazwiska są typowo polskie. Pierwsze pochodzi od imienia pierw- szego człowieka, Adama. Ma ono w Pańskim przypadku charakter patronimiczny, czyli odojcowski. Z kolei Łasut wywodzi się od czasownika łaskać, czyli głaskać. Patrząc szerzej, możemy je wyprowadzać od podstawy łas-, jak w czasowniku łasić się, lub przymiotniku łasy, czyli chciwy, łakomy, apetyczny.
Skąd się wzięło?
Jakszuk, odimienne, od Jakuba lub Jakima ( Joachima). Przyrostek -uk wskazuje na ślad wschodniosłowiański, ale od XII wieku znane były nazwy osobowe takie jak Jakszoń, Jaksza, Jakszło, Jakszto.
Zborowski, notowane już w 1398 roku, odmiejscowe od Zborowa, to zaś od imienia złożonego Zbor, lub w pochodnych, jak pisze K. Rymut, od czasownika zborzyć, czyli zniszczyć, zburzyć.
Gałczyński, znane od 1415 roku nazwisko odmiejscowe od Gałczyna (Konińskie), to zaś od rzeczownika pospolitego gałka, mającego (L. Tomczak) kilka znaczeń: kulka, los i głowa (metaforycznie), w gwarze kluska, kawka (ptak) albo gra w bilard.