O siedzeniu

Według różnych statystyk, około 10 godzin dziennie spędzamy, siedząc. Nic dziwnego, że zjawisko to wywarło wpływ również na język, którym się posługujemy. Najwyraźniej widać to w angielskim, który na siedzących i siedzenia zastawił kilka zdradliwych pułapek.

Pierwsza to sposób, w jaki język ten odróżnia siedzenie rozumiane jako czynność od części ciała czy mebla, na którym się siada, czyli za pomocą trzech różnych rzeczowników. Stan siedzenia, na przykład, najczęściej zrelacjonujemy rzeczownikiem odczasownikowym sitting ( I told him sitting outside in the rain was a bad idea, but he wouldn’t listen. – Powiedziałem mu, że siedzenie poza domem w trakcie deszczu to zły pomysł, ale nie posłuchał.). Ten z kolei służy również jako odpowiednik polskich rzeczowników „posiedzenie” ( After an all-night long sitting Congress decided to appropriate funds to the project. – Po całonocnym posiedzeniu Kongres podjął decyzję o przyznaniu funduszy projektowi.), albo „tura” ( If the cafeteria is to provide food to all the students, it must serve dinner in two sittings. – Jeśli stołówka ma zapewnić jedzenie wszystkim uczniom, musi wydawać obiady na dwie tury.).

Część ciała natomiast zmienia nazwy w zależności od kontekstu i położenia geograficznego, w jakim ją opisujemy. Brytyjczyk zna siedzenie jako bottom ( They sit with their bottoms on the couch and expect us to pay for it. – Tylko trzymają siedzenia na kanapie cały dzień i oczekują, że my będziemy ich utrzymywać.), a Amerykanin jako backside ( She slid on the ice, nearly somersaulted and landed on her backside with a bang. – Poślizgnęła się na lodzie, prawie zrobiła salto i z hukiem wylądowała na siedzeniu.). Lekarz raczej użyje określenia buttocks ( Two painless injections in the buttocks should sort that infection out for you, Mr. Jones. – Dwa bezbolesne zastrzyki w pośladki powinny rozwiązać pana problem z infekcją, panie Jones.), a dziecko – fanny.

Inny rodzaj zamieszania może nastąpić, gdy zechcemy po angielsku nazwać mebel służący do siedzenia. Najbardziej uniwersalnym określeniem jest w tym przypadku seat ( All the seats were taken, so we had to travel standing all the way. – Wszystkie siedzenia były zajęte, więc całą drogę musieliśmy przejechać na stojąco.). I, co warto pamiętać, jest to jedyna nazwa na wszystkie fotele – samochodowe, kinowe, teatralne – poza tymi domowymi, które nazwiemy armchair ( We threw out the old armchair and replaced it with a seat from an old racecar. – Wyrzuciliśmy fotel i zastąpiliśmy go siedzeniem pochodzącym ze starej wyścigówki.). O innych różnicach między seat i chair… już wkrótce. Sitting a sitting in a comfy chair.

marcin.wilczek@gmail.com facebook.com/podstepne.slowka