(nie:

Polszczyzna od ręki Pana Literki

Prycza to inaczej ‘prymitywne łóżko, rodzaj szerokiej ławy zbitej z desek’.

Słowo to zapożyczyliśmy dawno temu z języka niemieckiego ( die Pritsche) w lekko zmodyfikowanej postaci fonetycznej (cząstka -ri- przeszła w -ry-, a cząstka -tsche- w -cza-).

Jest więc ( ta) prycza, można spać czy leżeć na pryczy lub wykonywać samemu pryczę (np. na obozie harcerskim). W lm. (te) prycze, ( tych) prycz a. pryczy, ( tym) pryczom, ( z tymi) pryczami, ( o tych, na tych) pryczach.

Nie wszyscy jednak znają pochodzenie omawianego słowa i dlatego przekręcają je na ( ta) prycz (może przez analogię do ta słodycz, ta smycz, ta gorycz, ta zdobycz?).

Prycz to własnoręcznie wykonane łóżko, na którym śpi się na obozie stałym – czytam na http://ekisana.wixsite.com/ harcerze/obozownictwo.

Jadę na biwak i potrzebna jest mi linka na prycz ok. 20 lub 40 m – ktoś inny prosi o pomoc na http://zapytaj.onet. pl/Category/.

Niedawno w TVN-owskim „Szkle kontaktowym” zastanawiano się, czy jest prycz, czy prycza po wyemitowaniu materiału filmowego z pobytu prezydenta Andrzeja Dudy na obozie harcerskim „Chomiąża Szlachecka 2016” i rozmowie z uczestnikami (widocznie musiało tam paść słowo prycz).

Kłopot z określeniem rodzaju gramatycznego omawianego wyrazu mieli też – okazuje się – nasi przodkowie. Ci z kolei traktowali je jak twór męski – ( ten) prycz – i mówili na pryczu ( wyleżeć się).

Dlatego wydany w II poł. XIX w. Słownik języka polskiego (Wilno 1861, t. II, s. 1212) zamieszczał oboczne hasło ( ten) prycz i ( ta) prycza ‘łóżko obozowe, tapczan żołnierski’.

Ostatecznie jednak ( ten) prycz wyszedł z użycia.

W staropolszczyźnie na ‘pryczę’ mówiło się niekiedy ( te) nary. Nary były ‘prymitywnym łożem lub wyrkiem wykonanym z desek lub żerdzi’.