NA WIEKI WIEKÓW CZTERDZIESTOLATEK
Andrzej Kopiczyński, niezapomniany inżynier Karwowski, zmarł 13 października. Miał 82 lata
Andrzej Kopiczyński, aktor najbardziej znany z serialu „Czterdziestolatek”, zmarł 13 października w Warszawie. Miał 82 lata. Kopiczyński miał na swoim koncie ponad sto sześćdziesiąt ról, a najbardziej znaną nazywał swoim największym przekleństwem. Zanim został „czterdziestolatkiem”, błyszczał na scenach teatralnych. Miał mnóstwo wielbicielek, często dostawał listy miłosne. Pracując w Szczecinie, otrzymał nawet propozycję, która – gdyby jej nie odrzucił – uczyniłaby z niego milionera.
Andrzej Kopiczyński niejednokrotnie mówił w wywiadach o przekleństwie serialu, z którego był najbardziej znany – także młodszemu pokoleniu, za sprawą bardzo częstych telewizyjnych powtórek. Nigdy jednak występu w „Czterdziestolatku” nie żałował. – Zawsze uważałem, że aktorem jest się po to, żeby grać wszystko – zauważył kilka lat temu w wywiadzie udzielonym „Głosowi Szczecińskiemu”, dodając też, że aktorem jest się dla publiczności. – Kłopot w tym, że minęło następne prawie czterdzieści lat, a ja ciągle jestem tym serialowym czterdziestolatkiem. To z jednej strony miłe, ale z drugiej z czasem zaczęło przeszkadzać. Bywało, że miałem propozycję poważniejszych filmów. Już czytałem scenariusz, wszystko było na najlepszej drodze, a tu nagle producent protestował: „Tak nie może być, to jest poważny film, a tu nagle wejdzie Karwowski i wszystko zepsuje”. Były więc i plusy, i minusy roli w „Czterdziestolatku”.
Na wieki wieków Karwowski
– Jak kiedyś mówiono „Na wieki wieków amant”, to ja mówię: „Na wieki wieków Karwowski” – parafrazował w rozmowie z portalem Wrocławskie24.pl słynne powiedzenie o aktorze Igorze Śmiałowskim. – Nie przypuszczałem, że do tego dojdzie. Mimo wszystko po odniesieniu sukcesu w serialu Gruzy Andrzeja Kopiczyńskiego mogliśmy zobaczyć także w takich filmach jak „Znachor” i „Ogniem i mieczem” Jerzego Hoffmana czy „Korczak” Andrzeja Wajdy. Pod koniec lat 90. występował w telenoweli „Lokatorzy”, niezbyt lotnej, ale jednak bardzo popularnej, zwłaszcza na początku. – Na szczęście film traktowałem wyłącznie jako przygodę, a moim azylem, do którego tęskniłem, pracując na planach, zawsze był teatr. Już w połowie kręcenia chciałem do niego wracać.
Okna dźwiękiem płynące
Rolę w „Czterdziestolatku” Kopiczyński przyjął od razu, traktując ją przede wszystkim jako kolejne wyzwanie. – Scenariusz był fantastyczny, obsada również, nie mogłem się wahać – podkreślał w tym samym wywiadzie. – Bardzo przeżywałem emisję pierwszego odcinka. Bałem się, czy ludzie w ogóle będą chcieli oglądać ten serial. Pamiętam, że siedziałem w oknie i nerwowo sprawdzałem, czy gdzieś z otwartych okien nie słychać dźwięków telewizora. Pamiętam też uczucie ulgi, gdy okazało się, że tak, oglądają. Byłem bardzo szczęśliwy, pracując w tym serialu.
Sukces na luzie
Zapytany kilka lat temu przez magazyn „Rossnet”, jak wspomina casting do serialu, zwrócił uwagę na fakt pokonania sporej liczby konkurentów. Stwierdził wręcz, że nie miał cienia nadziei, iż się uda. – Może dzięki temu byłem na pełnym luzie? – zastanawiał się.
– Gruza zapytał mnie, kto mógłby zagrać moją żonę. Odpowiedziałem, że tylko Anna Seniuk. Od razu do niej zadzwonili. W ten sposób zostałem „Czterdziestolatkiem”, a przy okazji sam skompletowałem sobie obsadę – śmieje się.
Serial był jak na swoje czasy bardzo odważny, naśmiewał się z absurdów peerelowskiej rzeczywistości, choć nie tak mocno jak na przykład filmy Stanisława Barei. Kreował także mody, począwszy od fryzur, poprzez stroje i makijaż, na... łuku Karwowskiego kończąc – półokrągłym łuku w otworze drzwiowym, który w latach 70. stał się popularnym elementem wystroju polskich mieszkań. Wszystko przez Karwowskich.
Ciężkie to były czasy
Andrzej Kopiczyński urodził się 15 kwietnia 1934 roku w Międzyrzecu Podlaskim. Jego ojciec, Konstanty, pochodził z Wilna i pracował na poczcie, mama Helena zajmowała się wychowywaniem dzieci – także siostry Krysi i brata Leszka.
Krótko po przyjściu Andrzeja na świat wszyscy przenieśli się do Augustowa, gdzie mieszkała rodzina ojca (miał siedmioro rodzeństwa). Tam do 1939 roku chłopiec wiódł dość sielankowe życie. Po zakończeniu wojny nastąpiła kolejna przeprowadzka – do Wrocławia, do mieszkania przy ogrodzie botanicznym, na ul. Sienkiewicza.
Słoiki i głód
Do czasów wojny pan Andrzej raczej nie wraca, a i powojennego dzieciństwa we Wrocławiu nie wspomina za dobrze. – Pamiętam głód – mówił trzy lata temu w wywiadzie dla „Dziennika Łódzkiego”. – Pamiętam, jak starałem się za wszelką cenę pomóc rodzicom: zdobyć jedzenie, pieniądze. Nastoletni Kopiczyński uciekał się do mało chwalebnych czynów – okradał poniemieckie mieszkania, z których wiele było zaplombowanych. – Dla mnie, i dla moich kolegów, to nie był problem. Wszyscy kradliśmy ołowiane rury z mieszkań, bo ołów bardzo dobrze „szedł”. Chodziliśmy sprzedawać nasze łupy na „szaberplac” na placu Grunwaldzkim. Jak skończyły się ołowiane rury, to handlowałem słoikami, wekami. Schodziły jak świeże bułeczki. Zarabiałem swoje pierwsze pieniądze, które oddawałem rodzicom.
Obrotność dyktowana żołądkiem
Głód minął, gdy Halina Kopiczyńska dostała pracę u hrabiego Wojciecha Dzieduszyckiego. – On prowadził młyn i mama zawsze przynosiła coś do jedzenia – wspominał.
Wracając jeszcze do czasów dzieciństwa, nie ukrywa, że był bardzo słabego zdrowia, właśnie przez to niedożywienie. – Żeby nabrać trochę kilogramów, chodziłem po świetlicach wrocławskich domów dziecka. Gdy w jednym najedliśmy się zupy, biegliśmy z kolegami do następnego. Wtedy czułem, że jestem najedzony. Byłem bardzo obrotny.
„Ja też tak chcę!”
Na szkołę średnią wybrał technikum elektryczne, które, jak pisze w swojej książce Gucewicz, „okazało się wyspą na teatralnym morzu tamtej okolicy”.
Tamte czasy tak wspominał w rozmowie z „Gazetą Wrocławską”. Technikum działało w pobliżu opery. I codziennie, przechodząc koło opery w drodze do szkoły, stawałem przed szybą kawiarenki, w której siedzieli aktorzy, śpiewacy. To był inny świat: byli świetnie ubrani, uśmiechali się, popijali wódeczkę, kawkę. Powiedziałem wtedy sobie: „Ja też tak