Kto to jest

Polszczyzna od ręki Pana Literki

Wbrew temu, co można by w pierwszej chwili sądzić, słowo sukcesor nie oznacza ‘tego, kto odniósł sukces’. Nie wolno zatem powiedzieć czy napisać, że Tomek wygrał szkolny konkurs wiedzy o społeczeństwie, jest więc sukcesorem (poprawnie: jest laureatem, zwycięzcą konkursu).

Sukcesor (łac. successor) to inaczej ‘spadkobierca, ktoś, kto coś odziedziczył’, a także ‘potomek, następca (zwłaszcza następca tronu)’ lub ‘czyjś następca na jakimś ważnym stanowisku’.

Jeśli powie się czy napisze, że młodzi przejmują stery i zostają sukcesorami w firmach rodzinnych, to wszystko jest w porządku. Niekiedy używa się również tego określenia, mając na myśli ‘osobę rozwijającą myśli czy idee poprzednika’.

Omawiane słowo pojawia się obecnie w obiegu rzadko i etymologicznie wiąże się z innym archaicznym słowem – z sukcesją (łac. successio ‘następstwo’), co znaczy ‘dziedzictwo, spuścizna, spadek’. Powiemy zatem, że po śmierci rodziców syn został jedynym sukcesorem całego majątku albo że spadek przeszedł prawem naturalnym na sukcesorów.

Można też objąć po kimś sukcesję, czyli ‘to, co zostało po śmierci kogoś’.

Współcześnie sukcesją nazywa się również na przykład wypłatę jakiejś sumy pieniężnej z rachunku bankowego na rzecz osoby wskazanej w umowie po śmierci posiadacza tego rachunku.

Warto wiedzieć, że poza sukcesją i sukcesorem ( sukcesorką) występują jeszcze w polszczyźnie inne wyrazy z tej rodziny: przymiotnik sukcesyjny (np. wojny sukcesyjne były to wojny toczone przez różne państwa, zwłaszcza w Europie w XVIII w., o następstwo tronu), przysłówek sukcesyjnie oraz rzeczownik sukcesyjność (‘prawo następstwa tronu, dziedziczność’).