Język nauki
Nie ma odkrycia naukowego, które nie byłoby opisane przy użyciu języka angielskiego. Nic w tym dziwnego, angielski powoli wyrasta na uniwersalny język naszych czasów. Nie zawsze jednak tak było – kiedyś angielski pożyczał z innych języków terminy, którymi opisywano nowo odkryte zjawiska – i właśnie te zapożyczenia mogą być źródłem niemałych kłopotów.
Najobfitszym źródłem zapożyczeń jest łacina, której podobny wpływ na język polski powoduje, że to samo słowo może czasami oznaczać dwie różne rzeczy. Gravity, na przykład, podobnie jak polska grawitacja, opisze siłę ciążenia, ale po angielsku może też odnieść się do powagi jakiejś sytuacji ( Since gravity appeared to be weakening, they quickly realized the gravity of their situation. – Ponieważ wszystko wskazywało, że siła ciążenia słabnie, dosyć szybko zdali sobie sprawę z powagi sytuacji.). Skoro mowa o fizyce, to warto też pamiętać o sile, którą jako zjawisko stricte fizyczne nazwiemy force, a jako cechę osoby – strength ( In spite of his enormous strength he still could not counter the force of the space station’s main lock pushing against him. – Mimo olbrzymiej siły nie potrafił przezwyciężyć siły, z jaką napierała na niego główna śluza stacji kosmicznej.).
Nie tylko fizyka potrafi mylić. Równie często robi to terminologia medyczna. Warto pamiętać, na przykład, że mający wspólnego przodka z physics, czyli fizyką, rzeczownik physician to lekarz, zaś fizyka nazwiemy physicist. Medicine z kolei jako rzeczownik niepoliczalny odniesie się do dziedziny nauki zwanej medycyną, a jako policzalny – do lekarstw ( The physician said medicine had not seen a medicine that could deal with the amount of gamma radiation the physicist had absorbed. – Lekarz powiedział, że medycyna nie widziała jeszcze leku, który poradziłby sobie z taką ilością promieniowania gamma, jaką przyjął fizyk.). Inny termin opisujący lekarstwa, drug, przez lata nabrał trochę mniej pozytywnego znaczenia – teraz nazywa się nim głównie narkotyki ( The drug squad meticulously searched the vehicle, but the only drug they found was a common painkiller. – Jedyne, co policjanci antynarkotykowi znaleźli po dokładnym przeszukaniu pojazdu, to powszechnie stosowane tabletki przeciwbólowe.). A skoro o „killerach” mowa – więcej już wkrótce. MARCIN WILCZEK Talking physics with a physician facebook.com/podstepne.slowka marcin.wilczek@gmail.com