90 lat hymnu polskiego

Wielkie i małe rzeczy

Choć Mazurek Dąbrowskiego powstał w 1797 roku i uchodził za jedną z najważniejszych pieśni patriotycznych, to oficjalnym hymnem narodowym został ogłoszony znacznie później, niż odzyskaliśmy niepodległość, bo 26 lutego 1927 r. w okólniku* wydanym przez ówczesnego ministra spraw wewnętrznych Sławoja-Składkowskiego.

Utwór powstał między 16 a 19 lipca 1797 roku w Reggio Emilia we Włoszech, gdzie przebywało wówczas siedem tysięcy polskich żołnierzy, którzy zaciągnęli się do wojsk Napoleona, żeby walczyć o niepodległość ojczyzny. Dowodził nimi generał Jan Henryk Dąbrowski (1755 – 1818). Słowa pieśni napisał jego przyjaciel Józef Rufin Wybicki (1747 – 1822) do melodii ludowego mazurka. Utwór liczył wówczas sześć zwrotek i po raz pierwszy oficjalnie został wykonany 20 lipca 1797 r.

Zanim Mazurek zyskał status hymnu, nieco go zmodyfikowano. Usunięto dwie zwrotki – czwartą: Niemiec, Moskal nie osiądzie/gdy jąwszy pałasza/hasłem wszystkich zgoda będzie/i ojczyzna nasza; oraz szóstą: Na to wszystkich jedne głosy:/ Dosyć tej niewoli/mamy racławickie kosy/ Kościuszkę, Bóg pozwoli. Zmieniono też wyrażenia z pierwszej zwrotki: „nie umarła – wydarła” na „nie zginęła – wzięła” oraz dokonano poprawek stylistycznych.

Mazurek Dąbrowskiego jako jedyna pieśń patriotyczna na świecie doczekał się własnego honorowego lokum. Muzeum Hymnu Narodowego mieści się w rodzinnym dworku Józefa Wybickiego w Będominie.

* Okólnik – pismo zawierające wskazówki, polecenia wydane przez organ administracyjny podległym mu instytucjom.