Króla tworzy świta
To ponoć rosyjskie powiedzenie, ale wydźwięk ma uniwersalny. To zawsze dworzanie decydują, kto dotrze do ucha władcy, czego ów się dowie, czyjej rady posłucha, kogo skaże na niebyt, a kogo nagrodzi. Czytamy: „Krąg ludzi bliskich Putinowi, jego kolegów i przyjaciół, przez te 15 lat coraz bardziej zacieśniał się wokół niego. I coraz lepiej odgradzał od rzeczywistości. W jego własnym – oraz przyjaciół – interesie. Przekonywali oni Putina, że nie może odejść, bo wtedy niebo runie na ziemię”.
Znakomita analiza opisująca czołówkę kremlowskich VIP-ów. Niekiedy niezajmujących ważnych stanowisk, ale wpływowych i dla prezydenta Rosji niezbędnych. Analiza napisana nie przez akademika-sowietologa, ale dziennikarza doskonale rozeznanego w rosyjskim politycznym Who is who. Dzięki temu wiemy, jaką rolę spełniał Aleksander Wołoszyn, co doprowadziło do skutecznego wypchnięcia z życia publicznego Rosji Borysa Bierezowskiego czy Michaiła Chodorkowskiego. Jak układała się władza z biznesem i jak z Cerkwią. Poznajemy (jak większość polskich czytelników) szare eminencje rosyjskiej polityki, których kluczowym atutem jest petersburskie dzieciństwo, młodość lub służba w KGB z Władimirem Putinem. Kim jest Igor Szuwałow, gdzie popełnił błąd Siergiej Iwanow i jak istotną rolę spełnia na Kremlu Igor Sieczyn. Kto układa politykę zagraniczną Federacji, a kto rozpalił wojnę w Czeczenii i właściwie czemu Putin ma taką słabość do prezydenta Syrii Asada.
Świetnie nakreślona galeria postaci trzymających sznurki rosyjskiej władzy i decydujących o losach państwa, które dla świata ciągle pozostaje niebezpieczną niewiadomą. HENRYK MARTENKA MICHAIŁ ZYGAR. WSZYSCY LUDZIE KREMLA. TAJNE ŻYCIE DWORU WŁADIMIRA PUTINA. Przeł. A. Sowińska, Wydawnictwo AGORA, Warszawa 2017. Cena 44,99 zł.