O leczeniu, z domieszką łaciny

Przyzwyczailiśmy się już do tego, że pewne branże na bazie istniejącego języka wykształcają własny żargon. Medycyna w języku angielskim idzie o krok dalej – tworzy język w języku, który z „cywilnym” angielskim ma naprawdę niewiele wspólnego.

Zanim przyjrzymy się jednak bliżej temu zjawisku, warto poświęcić kilka słów, by zbadać, jak angielski obchodzi się z wyrazem medycyna. Rzeczownik medicine ma bowiem kilka różnych znaczeń. Niepoliczalny opisze naukę o leczeniu, policzalny – lekarstwo. W podobnym tonie zagrają też pochodzące od niego przymiotniki – medical, czyli związany z medycyną, oraz medicinal, czyli mający charakter leczniczy ( Modern medicine still has a problem with finding a medicine with solely medicinal qualities. – Współczesna medycyna nadal nie potrafi znaleźć lekarstwa, którego działanie byłoby wyłącznie lecznicze.).

A skoro o leczeniu mowa, to warto też przyjrzeć się trzem angielskim czasownikom, które je opisują. Najczęściej stosowany jest heal, czyli przywrócić kogoś lub coś do zdrowia ( A broken heart sometimes takes years to heal. – Czasami złamane serca dochodzą do siebie latami.). Spotkać można też cure, czyli „wyleczyć z jakiejś dolegliwości” ( He thought that his cough was cured, but he was proved wrong by his first breath. – Sądził, że jego kaszel został wyleczony, ale pierwszy oddech, jaki wziął, udowodnił, że był w błędzie.). Lekarze rzadko kiedy opiszą je inaczej niż czasownikiem treat ( Patients in this facility are treated for a wide variety of conditions. – W tej placówce leczy się wiele różnych dolegliwości.).

Na zapożyczeniach z cywilnego angielskiego się nie kończy. Medycyna, idąc krok dalej, większość nazw części ciała przejęła z... łaciny. Stąd piszczel, powszechnie znany jako shank czy shinbone, lekarze nazwą tibia. Kość udową, znaną normalnie jako thigh bone, opiszą jako femur. Podobnie z lekarstwami – leki przeciwbólowe, zwane potocznie painkiller, w języku medycznym nazwiemy analgesic ( I had to consult a dictionary when the doctor told me the fracture in my tibia would require a substantial dose of analgesic. – Dopiero po konsultacji ze słownikiem zrozumiałem, że na złamany piszczel lekarz zalecił znaczną dawkę leku przeciwbólowego.).

Medycyna to nie jedyny obszar działalności człowieka o tak wyspecjalizowanym słownictwie. Prawo również wykształciło swój specyficzny zbiór terminologii. O nim wkrótce. Killing pain with a cure marcin.wilczek@gmail.com facebook.com/podstepne.slowka