Szwania z bolakiem

Myślę, że noszę rzadkie nazwisko – Tador, bo nigdy nie słyszałem o drugiej osobie o takim nazwisku. Niestety, nie mam kontaktu z rodziną ze strony dziadka, dzięki któremu dziedziczę nazwisko. Dziadek zmarł dawno i z tego co wiem, pochodził z okolic Krążka, wsi w Małopolsce. Po wojnie przybył do Jeleniej Góry, gdzie mieszkam, i związał się z moją babcią, która jest pochodzenia niemieckiego. Miło jednak by było, jakby pochodziło od Tudorów – dynastii rządzącej w Anglii. Jaka jest prawdziwa etymologia mojego nazwiska? Ryszard Tador

Miło nie będzie, Panie Ryszardzie... Nazwisko nie pochodzi od Tudorów, ale od męskiego imienia Teodor, z greckiego oznaczającego dar boży. Rzeczywiście, nazwisko jest rzadkie, gdyż tylko pięciu Polaków używa go w tej formie. Imię Teodor zaowocowało w polszczyźnie znaczącą liczbą nazwisk odmiennych, w tym: Tadraj, Tadrała, Tadro, Tadros, Tadrowski, Tadrzak, ale także... Tudor.

Nazywam się Bolczyk. Z nazwiskiem tym kojarzy się myśl, iż pochodzi ono od metalowego elementu. Docierają do mnie również informacje, że jego źródłosłów jest inny. Nurtuje mnie jaki? Roman Bolczyk

Etymologia jest wcześniejsza niż techniczny termin bolec i jego zdrobnienie. Nazwisko mogło powstać od boleć lub rzeczownika ból. Bolaczkiem (albo bolakiem) nazywano wrzód. Mamy też trop odimienny, do Bolesława, ale wyrazistszy jest raczej pierwszy źródłosłów. W bazie PESEL jest 138 takich nazwisk.

Jak wyjaśnić pochodzenie mojego panieńskiego nazwiska: Szwona? Pochodzę z Sosnowca; jak udało mi się ustalić, mój dziadek, a to jego nazwisko, pochodził z Sosnowca. Czy nazwisko ma pochodzenie żydowskie, czy niemieckie?

Joanna Jędrzejek-Komorowska Nazwisko ma etymologię niemiecką (a ten język mocno zasilił język jidisz) i wywodzi się od rzeczownika Schwann, czyli łabędź. Niemniej K. Rymut wskazuje gwarowy rzeczownik szwania, oznaczający łakomczucha. W bazie PESEL 9 nazwisk.

Etymologia nazwiska rzeczywiście nie jest jednoznaczna, jeśli chcieć wnikać w mocno zróżnicowaną morfologię i fonetykę niemiecką. Skłaniałbym się również do nazwiska odzawodowego, czyli przydomka, jaki określał kogoś pracującego (raczej!) widłami lub podobnym narzędziem rolniczym. Max Gotschald (Deutsche Namenkunde) wskazuje nadto znaczenia: rozstaje dróg (Gebel) oraz imię Gabriel. 365 nazwisk.

Skąd się wzięło?

Broncel/Bronzel, powstało od nazwy brązu. 608/30 nazwisk.

Zamieczyński, pochodzi od czasownika zamiatać. 9 nazwisk.

Piejko, od czasownika piać (jak kogut, w gwarze zwanym piejakiem). 887 nazwisk.

Mentel, pochodzi od rzeczownika mantel, płaszcz. 1573 nazwisk.