O teatrze i sztukach scenicznych
mlkinsow@angora.com.pl www.obcyjezykpolski.pl we od s(z)udrać, czyli drapać. 2760 Polaków nosi dziś to nazwisko.
Czytając kolejny odcinek „Pocztu nazwisk”, postanowiłem poprosić o próbę wyjaśnienia mojego. Ponoć źródeł szukać należy u naszych południowych sąsiadów, u których sufiks -lka pojawia się często. Trop: hulanka i hulaka raczej prowadzą na manowce. Sławomir Hulalka
Przyjmujemy jako rzecz oczywistą, że teatr pokazuje rzeczywistość przez pewien pryzmat. Zatem jak każdy pryzmat czasami trochę obraz tej rzeczywistości zniekształca. A jeśli jeszcze dodamy do tego soczewkę języka, jakim teatr opisujemy, to pułapka gotowa, zwłaszcza gdy to język angielski.
Już sam rzeczownik nazywający teatr po angielsku może nas wpędzić w niemałe kłopoty. Theater lub – jak to na Wyspach piszą – theatre to bowiem nie tylko miejsce, w którym wystawia się sztuki. Co mylące, w Stanach nazywa się tak też kina ( I thought we were going to see a new production of Hamlet in a theater on Broadway, but we saw a big budget adaptation in a multiplex theater instead. – Sądziłem, że zobaczymy nową inscenizację Hamleta w teatrze na Broadwayu, a zamiast tego obejrzeliśmy wysokobudżetową ekranizację w multipleksie.), ale na tym nie koniec sytuacji, w których wyraz ten znajdzie zastosowanie. Ba, podobnie do polskiego teatru – opisze też ogólnie miejsce, w którym coś, na przykład wojna, akurat się odbywa, a w Wielkiej Brytanii również salę operacyjną w szpitalu ( The operating theater was extremely difficult to run in an active theater of war. – Niezwykle trudno było prowadzić salę operacyjną w aktywnej strefie wojennej.).
Na tym jednak zaskoczenia związane z teatrem się nie kończą – scena też kryje swoje tajemnice. Pierwszą z nich jest samo tłumaczenie polskiego rzeczownika „scena” na angielski, bo tak naprawdę są dwa – stage, czyli część teatru, na której występują artyści, i scene, czyli jedna z części składowych samej sztuki teatralnej ( The director decided that the intimacy of the brotherly advice in the third scene of the first act would work better when taken off the stage. – Reżyser sądził, że intymność braterskich rad z trzeciej sceny pierwszego aktu będzie bardziej przekonująca, gdy występ odbędzie się poza sceną.). A na tym szanse na pomyłki się nie kończą – scene to też miejsce, w jakim coś, na przykład zbrodnia, miało miejsce, a stage to część, etap, jakiegoś dłuższego procesu ( The analysis of evidence from the crime scene was the last stage of the investigation. – Analiza dowodów pochodzących z miejsca zbrodni była ostatnim etapem dochodzenia.).
Co na to film? O tym przekonamy się już wkrótce. Staging a scene marcin.wilczek@gmail.com facebook.com/podstepne.slowka